Nadzwyczajne obostrzenie kary w prawie karnym skarbowym
Przesłanki stosowania przez sąd nadzwyczajnego obostrzenia kary w prawie karnym skarbowym opisane zostały w art. 37 § 1 pkt 1-7 Kodeksu karnego skarbowego (KKS). Katalog tych przesłanek ma charakter zamknięty. Oznacza to, że nadzwyczajne obostrzenie kary w prawie karnym skarbowym może być zastosowane wyłącznie wtedy, gdy wystąpienie którejś z przesłanek wymienionych w art. 37 § 1 pkt 1-7 KKS zostanie ustalone w procesie karnym skarbowym.
Katalog przesłanek stosowania nadzwyczajnego obostrzenia kary
Kodeks karny skarbowy (KKS) przewiduje następujące przyczyny obostrzenia kary:
1) w razie popełnia umyślnie przestępstwa skarbowego, powodującego uszczuplenie należności publicznoprawnej dużej wartości albo popełnienia umyślnie przestępstwa skarbowego, gdy wartość przedmiotu czynu zabronionego jest duża;
2) w razie popełnienia przestępstwa skarbowego określonego w art. 62 § 2 KKS, gdy kwota podatku wynikająca z faktury albo suma kwot podatku wynikających z faktur jest dużej wartości;
3) w razie, gdy sprawca uczynił sobie z popełniania przestępstw skarbowych stałe źródło dochodu;
4) w razie, gdy sprawca popełnia dwa albo więcej przestępstw skarbowych, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z nich i każdy z tych czynów wyczerpuje znamiona przestępstwa skarbowego określonego w tym samym przepisie, a odstępy czasu pomiędzy nimi nie są długie;
5) w przypadku gdy sprawca skazania za umyślne przestępstwo skarbowe na karę pozbawienia wolności lub karę ograniczenia wolności albo karę grzywny, w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności lub 6 miesięcy kary ograniczenia wolności albo po uiszczeniu grzywny wynoszącej co najmniej 120 stawek dziennych popełnia umyślnie przestępstwo skarbowe tego samego rodzaju;
6) w razie gdy sprawca popełnia przestępstwo skarbowe, działając w zorganizowanej grupie albo w związku mającym na celu popełnienie przestępstwa skarbowego;
7) w razie gdy sprawca popełnienia przestępstwo skarbowe z użyciem przemocy lub grożąc natychmiastowym jej użyciem albo działając wspólnie z inną osobą, która używa przemocy lub grozi natychmiastowym jej użyciem;
8) jeżeli sprawca przez nadużycie stosunku zależności lub wykorzystanie krytycznego położenia doprowadza inną osobę do popełnienia czynu zabronionego jako przestępstwo skarbowe.
Przyczyny powodujące odstąpienie od stosowania przez sąd nadzwyczajnego obostrzenia kary
Ustawodawca w art. 37 § 2-3 KKS przewidział sytuacje, które powodują, że sąd przy wymierzaniu kary odstąpi od jej obostrzenia. Katalog ten obejmuje następujące przypadki:
I) jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej, a wymagalna należność została w całości uiszczona przed zamknięciem przewodu sądowego w pierwszej instancji. Przesłanka ta odnosi się wyłącznie do punktów nr 1 oraz 4 wymienionych powyżej;
II) jeżeli wymagalna należność została w całości uiszczona przed zamknięciem przewodu sądowego w pierwszej instancji. Przesłanka ta odnosi się wyłącznie do punktu nr 2 wymienionego powyżej;
III) jeżeli sprawca odstąpił od udziału w zorganizowanej grupie lub związku i ujawniając przed organem ścigania istotne okoliczności zamierzonego przestępstwa skarbowego, zapobiegł jego popełnieniu. Przesłanka ta odnosi się wyłącznie do punktu nr 6 wymienionego powyżej.
Sposób nadzwyczajnego obostrzenia kary w prawie karnym skarbowym
Sposób nadzwyczajnego obostrzenia kary w prawie karnym skarbowym zależy od tego jakie ustawowe zagrożenie karą przewidziane zostało za przestępstwo przypisane sprawcy.
➤ Jeżeli przestępstwo skarbowe jest zagrożone tylko karą grzywny do 360 stawek dziennych stosując nadzwyczajne obostrzenie kary, sąd wymierza karę pozbawienia wolności do 6 miesięcy albo karę ograniczenia wolności,
➤ Jeżeli przestępstwo skarbowe jest zagrożone tylko karą grzywny przekraczającą 360 stawek dziennych stosując nadzwyczajne obostrzenie kary, sąd wymierza karę pozbawienia wolności do roku albo karę ograniczenia wolności,
➤ Jeżeli przestępstwo skarbowe jest zagrożone karą pozbawienia wolności stosując nadzwyczajne obostrzenie kary, sąd wymierza tę karę w wysokości powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, nie niższej niż 1 miesiąc do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.
Wielka kwota uszczuplenia należności pieniężnej a nadzwyczajne obostrzenie kary w prawie karnym skarbowym
W przypadku, gdy kwota uszczuplenia należności pieniężnej jest wielka (powyżej 1000 krotności minimalnego wynagrodzenia w chwili popełnienia czynu) stosując nadzwyczajne obostrzenie kary, sąd wymierza karę pozbawienia wolności w wysokości powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, nie niższej niż 3 miesiące do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego podwójnie.
Powyższy przypadek nadzwyczajnego obostrzenia kary dotyczy następujących przestępstw:
• uchylania się od obowiązku podatkowego – art. 54 § 1 KKS;
• zatajenia działalności gospodarczej – art. 55 § 1 KKS;
• oszustwa podatkowego – art. 56 § 1 KKS;
• wystawianie lub posługiwanie się pustymi fakturami – art. 62 § 2 KKS;
• bezprawnego przywozu towaru akcyzowego – art. 63 1 -5 KKS;
• paserstwa akcyzowego – art. 65 § 1 KKS;
• fałszerstwa znaku akcyzy – art. 67 § 1 KKS;
• zbycia znaku akcyzowego nieuprawnionemu – art. 70 § 1, 2, 4 KKS;
• niewłaściwego użycia wyrobu akcyzowego – art. 73a § 1 KKS;
• bezpodstawnego zwrotu podatku – art. 76 § 1 KKS;
• niewpłacenia pobranego podatku – art. 77 § 1 KKS;
• niepobrania podatku – art. 78 § 1 KKS;
• przemytu celnego – art. 86 § 1 i 2 KKS;
• oszustwa celnego – art. 87 § 1 i 2 KKS;
• usunięcia towaru spod dozoru celnego – art. 90 § 1 KKS;
• paserstwa celnego – art. 91 § 1 KKS;
• bezpodstawnego zwrotu należności celnej – art. 92 § 1 KKS.
Górny próg nadzwyczajnego obostrzenia kary w prawie karnym skarbowym
Zgodnie z art. 28 § 2 KKS kara nadzwyczajnie obostrzona nie może przekroczyć:
1) 1080 stawek dziennych kary grzywny,
2) 2 lat ograniczenia wolności albo
3) 10 lat kary pozbawienia wolności.
Na przykład: nadzwyczajne obostrzenie kary w przypadku skazania za przestępstwo oszustwa podatkowego (art. 56 § 1 KKS) nie może przekroczyć 7 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności (w przypadku orzeczenia wyłącznie kary pozbawienia wolności) albo maksymalnie 7 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności + maksymalnie 1080 stawek dziennych grzywny (w przypadku orzeczenia łącznie kary grzywny i kary pozbawienia wolności).
Gdy kwota uszczuplenia należności pieniężnej wskutek popełnienia oszustwa podatkowego jest wielka, nadzwyczajnie obostrzona kara nie może przekraczać 10 lat pozbawienia wolności (w przypadku orzeczenia wyłącznie kary pozbawienia wolności) albo 10 lat pozbawienia wolności + maksymalnie 1080 stawek dziennych grzywny (w przypadku orzeczenia łącznie kary grzywny i kary pozbawienia wolności).
✉ msz@szymalazaremba.pl
- Ewidencja IP Box - 12/04/2023
- Opłata od skargi kasacyjnej do NSA - 27/03/2023
- Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania podatkowe spółki z o.o. - 14/02/2023