w kategorii Ordynacja podatkowa

Odsetki podatkoweOdsetki od zaległości podatkowych powstają wówczas, gdy zobowiązanie podatkowe nie zostanie zapłacone w terminie. Odsetki od zaległości naliczane będą zawsze od istniejącej zaległości podatkowej. W niniejszym wpisie postaram się odpowiedzieć na pytania: kiedy powstaje zaległość podatkowa, jaka jest obecnie wysokość odsetek podatkowych, kiedy odsetki od zaległości podatkowych nie będą naliczane, a także w jakich sytuacjach stosowane będą obniżone oraz podwyższone odsetki podatkowe.

Kiedy powstaje zaległość podatkowa?

Zaległość podatkowa to podatek niezapłacony w terminie płatności. Na pozór zrozumienie tego zdania wydaje się być przedsięwzięciem banalnie prostym. Nic bardziej mylnego. Pułapką jest rozróżnienie dwóch pojęć prawnych: obowiązku podatkowego oraz zobowiązania podatkowego. Odsetki podatkowe wystąpią wyłącznie wówczas, gdy powstanie zobowiązanie podatkowe oraz upłynie termin zapłaty tego zobowiązania podatkowego. Istnienie samego obowiązku podatkowego bez powstania zobowiązania podatkowego, nie spowoduje powstania zaległości podatkowej.

Podatki powstające na podstawie decyzji ustalającej

Na przykład, w tych podatkach, w których ustawodawca przewidział, że zobowiązanie podatkowe powstaje poprzez doręczenie decyzji ustalającej podatek (art. 21 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej), zaległość podatkowa powstanie wyłącznie wówczas, gdy decyzja ustalająca zostanie skutecznie doręczona podatnikowi oraz upłynie 14 dniowy termin zapłaty tego podatku (art. 47 § 1 Ordynacji podatkowej). Do tej grupy podatków zaliczyć można np. podatek od spadków i darowizn, podatek od nieruchomości od osób fizycznych, dodatkowe zobowiązanie w podatku VAT, zryczałtowany podatek dochodowy od nieujawnionych dochodów.

Podatki powstające wskutek określonego zdarzenia

W tych podatkach, w których zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania (art. 21 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej) oraz upłynął termin zapłaty tego zobowiązania podatkowego (np. w VAT – termin zapłaty to 25 dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy) zaległość podatkowa powstanie dnia następnego po dniu, w którym podatek ten powinien był być zapłacony.

Zaliczki na podatek dochodowy odprowadzane przez płatnika

Za zaległość podatkową uważa się także niezapłaconą w terminie płatności zaliczkę na podatek lub ratę podatku. Dotyczy to przede wszystkim zaliczek niewpłaconych w terminie płatności przez płatnika w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kto oblicza odsetki podatkowe?

Odsetki za zwłokę oblicza samodzielnie podatnik albo płatnik. Odsetki za zwłokę naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym płatnik był obowiązany dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego.

Wysokość odsetek podatkowych w 2023 roku

Minister Finansów ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej “Monitor Polski” stawki odsetek za zwłokę. Obecnie stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych wynosi 16,50% w skali roku.

Kiedy odsetki podatkowe nie będą naliczane?

Odsetki podatkowe nie będą naliczane m.in. w następujących okresach:

1) za okres od dnia wszczęcia postępowania podatkowego do dnia doręczenia decyzji organu pierwszej instancji, jeżeli decyzja nie została doręczona w terminie 3 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania;

2) począwszy od 3 miesiąca prowadzenia przez organ odwoławczy postępowania odwoławczego do dnia doręczenia decyzji organu odwoławczego;

3) od dnia wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania z urzędu do dnia doręczenia postanowienia o podjęciu zawieszonego postępowania;

4) za okres zabezpieczenia, od zabezpieczonej kwoty zobowiązania, jeżeli objęte zabezpieczeniem środki pieniężne, w tym kwoty uzyskane ze sprzedaży objętych zabezpieczeniem rzeczy lub praw, zostały zaliczone na poczet zaległości podatkowych;

5) za okres od dnia następnego po upływie dwóch lat od dnia złożenia deklaracji, od zaległości związanych z popełnionymi w deklaracji błędami rachunkowymi lub oczywistymi omyłkami, jeżeli w tym okresie nie zostały one ujawnione przez organ podatkowy;

Do jakiej kwoty nie płaci się odsetek podatkowych?

Zwolnienie z zapłaty odsetek podatkowych dotyczy sytuacji, w której ich wysokość nie przekraczałaby 8 zł 70 gr.

Obniżona stawka odsetek podatkowych

Obniżona stawka odsetek podatkowych wynosi obecnie 8,25%  zaległości podatkowej w stosunku rocznym. Warunkiem stosowania obniżonej stawki odsetek od zaległości podatkowych jest:

1) złożenie prawnie skutecznej korekty deklaracji, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji;

2) zapłata zaległości podatkowej w terminie 7 dni od dnia złożenia korekty.

Warunki te muszą być spełnione łącznie. Możliwość skorzystania z obniżonych odsetek podatkowych dotyczyć więc będzie wyłącznie tych podatków, w których podatnicy zobowiązani są składać deklaracje z wykazaną kwotą podatku do zapłaty. Tylko i wyłącznie w tych przypadkach istnieje możliwość złożenia korekty deklaracji.

Przypadki, w których wyłączono możliwość zastosowania obniżonej stawki odsetek podatkowych

Ustawodawca przewidział także sytuacje, w których podatnik pozbawiony będzie możliwości skorzystania z obniżonych odsetek od zaległości podatkowych. Są to następujące przypadki:

1) korekta deklaracji została złożona po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej;

2) korekta deklaracji została złożona po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej;

3) korekta deklaracji została złożona w wyniku czynności sprawdzających.

Podwyższona stawka odsetek podatkowych

Podwyższona stawka odsetek podatkowych wynosi obecnie 24,75% w skali roku. Stawkę podwyższoną stosuje się wyłącznie do zaległości podatkowych w podatku VAT oraz podatku akcyzowym. Stawka ta wprowadzona została 1 stycznia 2016 roku. Można ją stosować w ściśle określonych przypadkach, do których zalicza się:

1) zaniżenie zobowiązania podatkowego, zawyżenie kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku ujawnionych przez organ podatkowy w toku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego;

2) w niektórych przypadkach korekty deklaracji, jeżeli kwota zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku przekracza 25% kwoty należnej i jest wyższa niż pięciokrotna wysokość minimalnego wynagrodzenia;

3) ujawnienia przez organ podatkowy w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego niezłożenia deklaracji, mimo ciążącego obowiązku oraz braku zapłaty podatku.

Wyłączenie stosowania podwyższonej stawki odsetek od zaległości podatkowych?

Odsetki do zaległości podatkowych w podatku VAT lub w podatku akcyzowym nie będą naliczane według podwyższonej stawki odsetek (będą naliczane według stawki podstawowej) w przypadku, gdy organ podatkowy ustali podatnikowi dodatkowe zobowiązanie podatkowe w VAT.

Podzielona płatność VAT

Na czym dokładnie polega split payment VAT? Co to jest rachunek VAT i kto może przelać na niego pieniądze? Czy podatnik VAT decydujący się na rozliczenie w systemie split payment może swobodnie dysponować środkami zgromadzonymi na rachunku VAT?

Kontrola skarbowa a kontrola podatkowa – różnice

Pojęcie kontroli skarbowej używane w języku potocznym ma całkiem inne znaczenie od tego występującego w języku prawnym. Próbę wyjaśnienia na czym polega i czym właściwie jest kontrola skarbowa dodatkowo komplikują często wprowadzane ostatnimi czasy zmiany przepisów ustaw podatkowych.

Zastrzeżenia do protokołu kontroli podatkowej

Kontrola podatkowa kończy się w dniu doręczenia kontrolowanemu protokołu kontroli. Kontrolowany może w terminie 14 dni od doręczenia mu protokołu kontroli wnieść zastrzeżenia. Jakie konsekwencje wiążą się z wniesieniem (lub niewniesieniem) zastrzeżeń do protokołu kontroli? Co powinny zawierać zastrzeżenia do protokołu kontroli podatkowej oraz w jaki sposób zastrzeżenia są rozpoznawane przez kontrolujących?

Blokada STIR

Blokada rachunku bankowego podmiotu kwalifikowanego ma na celu przeciwdziałanie wykorzystywaniu sektora bankowego do wyłudzeń skarbowych. Kto dokonuje blokady STIR? Na jaki czas rachunek bankowy podatnika może zostać zablokowany w ramach krótkiej oraz długiej blokady STIR?

Adwokat. Partner w Szymała Zaremba Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych Sp. p. Wpisany na listę adwokatów prowadzoną przez Okręgową Radę Adwokacką we Wrocławiu. Specjalizacje: prawo podatkowe, postępowanie podatkowe, prawo karne skarbowe, postępowanie sądowoadministracyjne, egzekucja administracyjna.
msz@szymalazaremba.pl
Marek Szymała