Przekształcenie jednoosobowej działalności w spółkę a VAT to jedno z zagadnień, z którym warto zapoznać się przed dokonaniem takiej zmiany. Dzięki temu przejście z działalności na spółkę nie zaskoczy przedsiębiorcy niespodziewanymi konsekwencjami podatkowymi. Poniżej omawiamy wybrane skutki, jakie na gruncie VAT może mieć przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) w spółkę kapitałową.
Jakie skutki na gruncie VAT ma przekształcenie jednoosobowej działalności w spółkę?
Pierwsza istotna wątpliwość, jaką mają przedsiębiorcy planujący reorganizację swojej firmy, dotyczy tego, czy przekształcenie JDG w spółkę jest opodatkowane VAT. Jak na tę kwestię zapatrują się organy podatkowe?
Niewątpliwie dobrą informacją będzie to, że organy podatkowe prezentują w tym zakresie stanowisko korzystne dla podatników. Wydawane aktualnie indywidualne interpretacje podatkowe potwierdzają, że przekształcenie JDG w spółkę kapitałową jest neutralne podatkowo na gruncie VAT. Innymi słowy, takie przekształcenie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT).
Przykładem interpretacji potwierdzającej neutralność na gruncie podatku VAT przekształcenia działalności gospodarczej w spółkę z o.o. jest interpretacja indywidualna z 21 marca 2022 r., znak: 0114-KDIP1-1.4012.105.2022.1.IZ. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) stwierdził w niej, że:
(…) przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę kapitałową – w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością nie będzie stanowić odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy [o VAT], ani odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ustawy [o VAT]. Tym samym przekształcenie (…) jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością nie będzie wypełniać dyspozycji art. 5 ust. 1 ustawy [o VAT], a więc nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Brak obowiązku sporządzenia spisu z natury na dzień przekształcenia
Warto zauważyć, że przekształcenie JDG dokonane na podstawie Kodeksu spółek handlowych nie wiąże się z likwidacją przekształcanego podmiotu. Istotą tego procesu jest jedynie zmiana formy prawnej działalności – po przekształceniu dotychczasowa działalność jest kontynuowana w formie spółki kapitałowej. Dlatego też na dzień przekształcenia nie trzeba sporządzać spisu z natury.
Brak obowiązku sporządzenia spisu z natury na dzień przekształcenia potwierdza interpretacja indywidualna z 2 czerwca 2017 r., znak: 0111-KDIB3-1.4012.17.2017.1.JP. Wniosek o wydanie interpretacji złożył przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie handlu detalicznego. W związku z planowanym przekształceniem w spółkę z o.o. zapytał, czy będzie musiał złożyć w urzędzie skarbowym spis z natury. Miał też wątpliwość, czy będzie musiał zapłacić VAT od posiadanych towarów, środków trwałych i wyposażenia, od których odliczył VAT.
W interpretacji z 2 czerwca 2017 r. Dyrektor KIS stwierdził:
(…) w przedmiotowej sprawie nie dochodzi do likwidacji działalności podmiotu przekształcanego, mamy do czynienia jedynie ze zmianą formy prawnej kontynuowanej działalności gospodarczej, nie zachodzą więc przesłanki z art. 14 ust. 1 ustawy [o VAT].
Zatem Wnioskodawca nie będzie obowiązany do złożenia do Urzędu Skarbowego spisu z natury na dzień przekształcenia oraz naliczenia i odprowadzenia podatku VAT od towarów, wyposażenia, środków trwałych nabytych przez Wnioskodawcę przed dokonaniem przekształcenia, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a które były w posiadaniu Wnioskodawcy na dzień dokonania przedmiotowego przekształcenia.
Rejestracja przekształconej spółki na VAT
Choć samo przekształcenie jest neutralne podatkowo na gruncie VAT, to jednak pociąga za sobą pewne obowiązki rejestracyjne. O jakie obowiązki chodzi?
Po pierwsze, jeżeli przedsiębiorca był zarejestrowany jako podatnik VAT, po przekształceniu powinien wykreślić się z rejestru podatników VAT. W tym celu naczelnikowi urzędu skarbowego trzeba zgłosić zaprzestanie działalności, składając formularz VAT-Z.
Po drugie, jeśli spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia ma być podatnikiem VAT, musi ona złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego nowe zgłoszenie rejestracyjne (VAT-R). Ze względu na to, że spółka będzie podmiotem z nowym numerem NIP, przed zarejestrowaniem na VAT będzie musiała przejść procedurę weryfikacji.
Zwrot nadwyżki podatku VAT
Ustawa o VAT nie zawiera regulacji, które określałyby zasady rozliczania tego podatku w okresie bezpośrednio poprzedzającym przekształcenie i następującym po nim. Dlatego też na tym tle pojawiają się różne wątpliwości. Dotyczą one na przykład uprawnienia do otrzymania zwrotu nadwyżki podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym. Czy spółka powstała w wyniku przekształcenia będzie uprawniona do otrzymania zwrotu nadwyżki VAT?
Choć ustawa o VAT milczy na ten temat, to w praktyce przyjmuje się, że po przekształceniu spółce przysługuje uprawnienie do otrzymania zwrotu nadwyżki podatku VAT. Wynika to stąd, że w myśl art. 93a § 4 Ordynacji podatkowej spółka jest sukcesorem przekształconego przedsiębiorcy.
Zgodnie z art. 93a § 4 Ordynacji podatkowej jednoosobowa spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa przekształcanego przedsiębiorcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie przepisów regulujących opodatkowanie spółek kapitałowych.
Uprawnienie do otrzymania zwrotu nadwyżki podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym stanowi „prawo przekształcanego przedsiębiorcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą”. Jest zatem objęte zasadą sukcesji podatkowej.
Stanowisko to znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 30 września 2020 r., znak: 0112-KDIL1-1.4012.280.2020.7.AR. We wniosku o wydanie interpretacji przedsiębiorca argumentował, że:
Uprawnienie otrzymania zwrotu nadwyżki podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym określone w przepisach ustawy o VAT należy do kategorii praw, a tym samym Spółkę z o.o. (…) w tym zakresie należy uznać za sukcesora Wnioskodawcy w trybie art. 93a Ordynacji podatkowej. Zatem, jeśli Wnioskodawca jako osoba fizyczna w złożonej deklaracji podatkowej wykaże kwotę nadwyżki podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym do zwrotu, wówczas Spółka z o.o. (…) będąc sukcesorem Wnioskodawcy będzie mogła otrzymać ww. zwrot na swój rachunek bankowy.
Podobnie będzie w sytuacji, jeśli Wnioskodawca wykaże w złożonej deklaracji nadwyżkę podatku VAT naliczonego nad podatkiem VAT należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy, wówczas Spółka z o.o. (…) będzie miała prawo uwzględnić tę kwotę w złożonej deklaracji VAT dotyczącej działalności Spółki z o.o. (…) jako podmiotu przekształconego.
W wydanej interpretacji Dyrektor KIS uznał, że stanowisko przedsiębiorcy jest prawidłowe.
Przekształcenie w spółkę a faktury korygujące i korekta rozliczeń VAT
Kolejną kwestią, która dość często budzi wątpliwości, jest korygowanie faktur wystawionych przed przekształceniem i dokonywanie związanej z tym korekty rozliczeń VAT. Czy spółka powstała w wyniku przekształcenia może dokonać takich korekt?
Kwestii tej dotyczy interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 10 marca 2022 r., znak: 0113-KDIPT1-2.4012.907.2021.2.JSZ. O jej wydanie wystąpiła spółka z o.o., która powstała w wyniku przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Z wniosku o wydanie interpretacji wynika, że przed zmianą formy prawnej przedsiębiorca prowadził sprzedaż wysyłkową towarów z Polski do Niemiec. W miesiącu poprzedzającym przekształcenie przekroczył obowiązujący wówczas limit wartości sprzedaży, który spowodował zmianę miejsca opodatkowania z Polski na Niemcy.
W związku z przekroczeniem limitu wartości sprzedaży, przedsiębiorca podjął kroki mające na celu rejestrację dla potrzeb VAT w Niemczech. Jednocześnie kontynuował sprzedaż wysyłkową, raportując oraz wpłacając podatek VAT należny z tytułu tej sprzedaży do urzędu skarbowego w Polsce. W trakcie procedury rejestracji dla potrzeb VAT w Niemczech JDG została przekształcona w spółkę z o.o.
Z wniosku wynika, że spółka z o.o. skorygowała “do zera” faktury sprzedażowe wystawione przez przedsiębiorcę (JDG), zawierające kwotę podatku należnego rozliczonego w Polsce, wskazując na fakturach korygujących dane JDG jako sprzedawcy. Następnie, w ramach rozliczeń VAT w Niemczech, wystawione zostały prawidłowe faktury (również zawierające dane JDG jako sprzedawcy) z kwotą VAT obliczoną w oparciu o niemieckie przepisy podatkowe. Zarówno faktury korygujące “do zera”, jak i faktury prawidłowe (z kwotą niemieckiego podatku należnego) spółka wystawiła z datą bieżącą.
W interpretacji indywidualnej z 10 marca 2022 r. Dyrektor KIS stwierdził, że spółka z o.o., powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, wstępuje w prawa przewidziane przepisami prawa podatkowego. Spółka jest zatem sukcesorem JDG także w zakresie możliwości wystawiania faktur korygujących do faktur wystawionych przed przekształceniem oraz dokonania korekty deklaracji podatkowych.
VAT przy przekształceniu JDG w spółkę – podsumowanie
Jak widać, choć samo przekształcenie jednoosobowej działalności w spółkę nie wiąże się z koniecznością zapłaty VAT, to jednak w praktyce w związku ze zmianą formy prawnej mogą pojawić się różne wątpliwości dotyczące dokumentowania, korygowania lub rozliczeń z tytułu VAT. Dlatego proces przekształcenia zawsze warto poprzedzić staranną analizą obejmującą również kwestie podatkowe. Dzięki wcześniejszemu zidentyfikowaniu problematycznych kwestii, można się do nich odpowiednio przygotować.
✉ mz@szymalazaremba.pl
- Mediacja jako sposób rozwiązania konfliktu wspólników - 12/04/2024
- Uprawnienia kontrolne komandytariusza w spółce komandytowej - 18/03/2024
- Crowdfunding – nowe wymogi i zakazy - 10/11/2023
Powyższe opracowanie nie stanowi porady podatkowej. Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani przekształceniem jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę lub macie pytania dotyczące tego procesu i jego skutków prawnych bądź podatkowych, zapraszamy do kontaktu z nami.