W obliczu zmian podatkowych, które wprowadza tzw. Polski Ład, dużym zainteresowaniem wśród przedsiębiorców cieszy się przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Przedsiębiorcy, którzy przymierzają się do dokonania takiej reorganizacji swojego biznesu, mają jednak obawy, czy z tytułu przekształcenia JDG w spółkę z o.o. nie powstanie konieczność zapłaty podatku PIT. W poniższym artykule odpowiadamy na pytanie, jakie skutki w PIT według fiskusa ma tzw. kodeksowe przekształcenie JDG w spółkę z o.o.
Zmiana formy prawnej z jednoosobowej działalności na spółkę z o.o.
Warto przypomnieć, że przejście z jednoosobowej firmy, prowadzonej na podstawie wpisu w CEIDG, na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością możliwe jest na kilka sposobów. Zmianę formy prawnej z JDG na spółkę z o.o. można przeprowadzić np. poprzez aport przedsiębiorstwa do spółki (istniejącej wcześniej lub nowo założonej). Transformacja może też nastąpić w ramach tzw. przekształcenia kodeksowego – przeprowadzonego na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych.
Wspomniane wyżej sposoby przejścia z JDG na spółkę z o.o. różnią się od siebie m.in. w zakresie związanych z nimi skutków, czasu potrzebnego na ich wdrożenie i kosztów. Z naszych doświadczeń wynika, że przedsiębiorcy nie zawsze są tego świadomi. W szczególności zdarza się, że utożsamiają te scenariusze reorganizacji, określając oba mianem „przekształcenia firmy w spółkę”. Dlatego zaznaczamy, że pisząc dalej o skutkach w PIT przekształcenia JDG w spółkę z o.o., odnosimy się do przekształcenia w sensie ścisłym, czyli przekształcenia kodeksowego (a nie aportu przedsiębiorstwa do spółki).
Na czym polega przekształcenie JDG w spółkę z o.o. w trybie kodeksowym
Kodeksowe przekształcenie indywidualnej działalności w spółkę z o.o. to procedura, której pierwszym etapem jest sporządzenie przez przedsiębiorcę planu przekształcenia. Dokument ten musi mieć formę aktu notarialnego. Do planu przekształcenia trzeba dołączyć:
➤ projekt oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy,
➤ projekt aktu założycielskiego spółki z o.o.,
➤ wycenę składników majątku (aktywów i pasywów) przedsiębiorcy,
➤ sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia.
Następnie plan przekształcenia należy poddać badaniu przez biegłego rewidenta, którego wyznaczy sąd rejestrowy. Po uzyskaniu opinii biegłego rewidenta, przedsiębiorca może wykonać kolejne kroki w ramach procedury przekształceniowej, tj.:
➤ złożyć przed notariuszem oświadczenie o przekształceniu,
➤ zawrzeć akt założycielski przekształconej spółki z o.o.,
➤ powołać członków organów spółki.
Ostatni etap procedury to złożenie wniosku o wpis przekształcenia do Krajowego Rejestru Sądowego oraz wykreślenie przedsiębiorcy z CEIDG.
Skutki przekształcenia jednoosobowej działalności w spółkę z o.o.
Skutek w postaci przekształcenia JDG w spółkę z o.o. nastąpi z chwilą wpisania spółki do rejestru przedsiębiorców KRS. Z dniem przekształcenia przedsiębiorca prowadzący indywidualną działalność stanie się jedynym wspólnikiem spółki z o.o.
Co do zasady, spółce powstałej w wyniku przekształcenia JDG przysługiwać będą wszystkie prawa i obowiązki, które wcześniej przysługiwały przedsiębiorcy. W szczególności spółka z o.o. zachowa koncesje, zezwolenia i ulgi przyznane jednoosobowej firmie przed przekształceniem (od tej zasady są jednak pewne wyjątki).
Skutkiem przekształcenia jest też sukcesja podatkowa. Polega ona na tym, że jednoosobowa spółka z o.o. powstała w wyniku przekształcenia JDG wstąpi w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa przekształcanego przedsiębiorcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Sukcesja podatkowa nie obejmie jednak takich praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie przepisów regulujących opodatkowanie spółek kapitałowych.
Przekształcenie JDG w spółkę z o.o. a PIT – wniosek o interpretację indywidualną
Czy przekształcenie jednoosobowej firmy w spółkę, dokonane w opisanym wyżej trybie, skutkuje powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? Innymi słowny, czy z tytułu takiego przekształcenia trzeba będzie zapłacić PIT?
Do kwestii tej odniósł się niedawno Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS). W interpretacji indywidualnej z dnia 25 października 2021 roku, znak 0113-KDIPT2-3.4011.675.2021.1.RR, Dyrektor KIS uznał za prawidłowe stanowisko, że w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy prowadzącego JDG w jednoosobowa spółkę kapitałową nie powstanie przychód (dochód) podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT).
Wspomnianą interpretację indywidualną wydano na wniosek przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG. Jak wynika z treści wniosku, przedsiębiorca planował zmienić formę prawną prowadzonej działalności z JDG na spółkę z o.o. Miało to umożliwić płynną sukcesję pokoleniową w jego firmie, a dodatkowo motywowane było zmianą modelu zarządzania przedsiębiorstwem oraz chęcią ochrony majątku.
Procedurę przekształceniową przedsiębiorca planował przeprowadzić w trybie kodeksowym – zgodnie z art. 551 § 5 i art. 5841-58413 Kodeksu spółek handlowych. W momencie składania wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wnioskodawca był na etapie opracowywania planu przekształcenia JDG w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Następnie plan przekształcenia miał zostać zbadany przez biegłego rewidenta wyznaczonego przez sąd rejestrowy. W kolejnym kroku zaplanowane było podpisanie oświadczenia o przekształceniu i aktu założycielskiego spółki z o.o., a także powołanie organów spółki. Zwieńczeniem tego miało być złożenie wniosku o wpis spółki do rejestru przedsiębiorców KRS.
Przekształcenie JDG w spółkę z o.o. – jakie ma skutki w PIT?
Wątpliwości przedsiębiorcy budziła kwestia, czy w przypadku przekształcenia JDG w jednoosobową spółkę z o.o., w szczególności w związku z objęciem przez niego udziałów w spółce przekształconej, uzyska on przychód w rozumieniu przepisów ustawy o PIT. Wnioskodawca był zdania, że planowane przekształcenie, w tym objęcie udziałów w przekształconej spółce z o.o., nie będzie skutkowało uzyskaniem przez niego przychodu na gruncie PIT.
Uzasadniając swoje stanowisko, przedsiębiorca wskazał, że zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym odo osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c tej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Przywołał też treść art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT, w myśl którego źródłem przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.
Wnioskodawca zwrócił uwagę, że w świetle art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się wartość wkładu określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określoną w innym dokumencie o podobnym charakterze – w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego; jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, za przychód uważa się wartość rynkową takiego wkładu określoną na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego; przepis art. 19 ust. 3 stosuje się odpowiednio.
Ten ostatni przepis stanowi zaś, że wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.
Konsekwencje w PIT przekształcenia jednoosobowej działalności w spółkę z o.o.
Przedstawiając argumenty przemawiające za brakiem opodatkowania PIT przekształcenia jednoosobowej działalności w spółkę z o.o., przedsiębiorca wskazał, że w wyniku takiego przekształcenia nie wystąpi u niego przychód z tytułu objęcia udziałów w spółce kapitałowej. Przekształcenie przeprowadzone w trybie kodeksowym nie opiera się bowiem na aporcie przedsiębiorstwa osoby fizycznej do spółki kapitałowej, ale stanowi w swej istocie przeniesienie wyodrębnionego majątku przedsiębiorcy na inny podmiot.
Wnioskodawca zwrócił uwagę, że przekształcenie JDG w jednoosobową spółkę kapitałową to proces zmierzający do zmiany formy prawnej przedsiębiorstwa. Mamy tu bowiem do czynienia z tym samym podmiotem, który zmienił jedynie formę prawną swojej działalności, a nie z dwoma odrębnymi podmiotami. W przypadku przekształcenia kodeksowego nie dochodzi zatem do objęcia udziałów (akcji) spółki przekształconej w zamian za aport.
Podstawową konsekwencją podatkową przekształcenia jednoosobowej działalności w spółkę z o.o. będzie zmiana źródła przychodów i sposobu jego opodatkowania. W wyniku zmiany formy prawnej z JDG na spółkę w miejsce dochodu z działalności gospodarczej pojawi się przychód (dochód) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Jednocześnie przedsiębiorca prowadzący dotychczas działalność na podstawie wpisu do CEIDG będzie musiał – na dzień przekształcenia – sporządzić wykaz składników majątku, o którym mowa w art. 24 ust. 3a w zw. z art. 24 ust. 3f ustawy o PIT.
Brak opodatkowania PIT przekształcenia jednoosobowej działalności w spółkę z o.o.
We wspomnianej wyżej interpretacji indywidualnej z dnia 25 października 2021 roku, znak 0113-KDIPT2-3.4011.675.2021.1.RR, Dyrektor KIS uznał stanowisko przedstawione przez wnioskodawcę za prawidłowe. Tym samym organ ten potwierdził, że w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą w jednoosobową spółkę z o.o. nie powstanie przychód (dochód) podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT).
Stanowisko to wpisuje się we wcześniejszą linią interpretacyjną organów podatkowych. Neutralność podatkową przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę kapitałową Dyrektor KIS potwierdził m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 7 października 2020 roku, znak 0112-KDIL2-2.4011.503.2020.9.AA:
(…) przedsiębiorca przekształcany nie uzyskuje dochodu, który mógłby podlegać opodatkowaniu, ponieważ majątek osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą (przedsiębiorcy przekształcanego) nie ulega likwidacji i zwrotowi podatnikowi do majątku osobistego, lecz jest majątkiem przekształconej jednoosobowej spółki kapitałowej. (…) Mając na uwadze opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy prawa podatkowego, należy wskazać, że po stronie Wnioskodawcy – w wyniku jego przekształcenia jako przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą w Spółkę z o.o. III – nie powstanie przychód (dochód) podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Analogiczne stanowisko zaprezentowane zostało też w interpretacji indywidualnej z dnia 10 maja 2017 roku, znak 0111-KDIB2- 2.4011.16.2017.1.BF, w której Dyrektor KIS zgodził się, że:
(…) konstrukcja przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę kapitałową nie została w sposób szczególny uregulowana w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przypadku przekształcenia nie mamy do czynienia z powstaniem jakiegokolwiek przychodu, w szczególności przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej. Przy zaistnieniu przedstawionego zdarzenia przyszłego nie można mówić w szczególności o powstaniu przychodu na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, gdyż uznaje on za przychody wartość wkładu określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określoną w innym dokumencie o podobnym charakterze – w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego, podczas gdy przy opisywanym przypadku mamy do czynienia z przekształceniem, które aportem nie jest. W związku z powyższym, opisane przekształcenie należy uznać za neutralne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jak widać, w wydanych dotąd interpretacjach Dyrektor KIS potwierdzał neutralność podatkową przekształcenia JDG w spółkę z o.o., czyli brak obowiązku zapłaty PIT z tytułu takiego przekształcenia. Obecna linia interpretacyjna organów podatkowych jest zatem korzystna dla przedsiębiorców planujących zmianę formy prawnej z jednoosobowej działalności gospodarczej na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
✉ mz@szymalazaremba.pl
- Mediacja jako sposób rozwiązania konfliktu wspólników - 12/04/2024
- Uprawnienia kontrolne komandytariusza w spółce komandytowej - 18/03/2024
- Crowdfunding – nowe wymogi i zakazy - 10/11/2023