Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 września 2022 r.

Wyrokiem z dnia 30.09.2022 r., I FSK 1431/18, Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu. Sprawa dotyczyła postanowienia o nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności nieostatecznej decyzji Naczelnika Dolnośląskiego Urzędu Celno-Skarbowego określającej zobowiązanie podatkowe w podatku VAT. Postanowienie o nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności zostało doręczone stronie postępowania podatkowego, podczas gdy reprezentowała ona była w postępowaniu wymiarowym przez pełnomocnika. Pełnomocnictwo zostało złożone do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu na etapie odwoławczym, a więc już po wniesieniu odwołania od decyzji wymiarowej i przekazaniu akt organowi drugiej instancji. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wyrokiem z dnia 15 marca 2018 r., I SA/Wr 1220/17, oddalił skargę podatnika. W pisemnym uzasadnieniu wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uznał, że organy podatkowe naruszyły art. 145 § 2 o.p. (przepis nakazujący doręczać wszelką korespondencję w postępowaniu podatkowym ustanowionemu w sprawie pełnomocnikowi), jednakże uchybienie to nie miało wpływu na końcowe rozstrzygnięcie, bowiem strona wniosła skutecznie zażalenie na postanowienie, zatem nie została ona pozbawiona możliwości rozpoznania zażalenia przez organ odwoławczy.

Od wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu strona postępowania wywiodła skargę kasacyjną, w której sformułowany został jeden zarzut kasacyjny. Zarzut ten okazał się trafny. Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 30 września 2022 r., I FSK 1431/18, uchylił wyrok Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu oraz postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu. Zaznaczyć należy, że przy rozpoznawaniu skargi kasacyjnej Naczelny Sąd Administracyjny związany był wskazaniami z uchwały NSA z dnia 7 marca 2022 r., I FPS 4/21. Wynika z niej, że postanowienie o nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności doręczone stronie, która miała ustanowionego pełnomocnika, z naruszeniem art. 145 § 2 Ordynacji podatkowej, należy uznać za niewiążące w rozumieniu art. 212 w zw. z art. 239 tej ustawy także wtedy, gdy strona lub jej pełnomocnik wnieśli od niego zażalenie.

Dyrektor Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu, będąc związany oceną prawną wyrażoną przez Naczelny Sąd Administracyjny z powyższego wyroku z dnia 30 września 2022 r., wydał postanowienie o niedopuszczalności zażalenia. W uzasadnieniu postanowienia Dyrektor Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu stwierdził, że ze względu na umorzenie postępowania wymiarowego odpadła podstawa rygoru natychmiastowej wykonalności, gdyż w obrocie prawnym nie funkcjonuje decyzja, co do której rygor mógłby być zastosowany, a więc nie ma konieczności doręczenia pełnomocnikowi postanowienia o rygorze natychmiastowej wykonalności.

Na etapie postępowania zażaleniowego oraz w postępowaniu sądowoadministracyjnym stronę reprezentował adwokat Marek Szymała.