Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 czerwca 2023 r.

Wyrokiem z dnia 26.06.2023 r., I FSK 1652/22, Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 25.03.2022 r., I SA/Wr 1048/21. Sprawa dotyczyła decyzji wymiarowej Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu w zakresie podatku od towarów i usług za 2012 rok. Z uwagi na przedawnienie zobowiązań podatkowych za miesiące od stycznia do listopada 2012 r. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej uchylił decyzję Naczelnika Dolnośląskiego Urzędu Celno-Skarbowego we Wrocławiu za te miesiące i umorzył postępowanie. W dniu wydania decyzji przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu zobowiązanie podatkowe za grudzień 2012 r nie było przedawnione, wobec czego organ ten orzekł merytorycznie w tym zakresie. Strona skarżąca wniosła na tę decyzję (w części za grudzień) skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu.

W skardze pełnomocnik skarżącej kwestionował zgodność z prawem wydanej przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej decyzji, podnosząc m.in. że została ona wydana w momencie, gdy postępowanie podatkowe było zawieszone.

Chronologia zdarzeń w sprawie była następująca. Na wcześniejszym etapie postępowania podatkowego Dyrektor Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu decyzją kasacyjną uchylił decyzję organu pierwszej instancji. Na decyzję kasacyjną strona postępowania wniosła skargę do WSA we Wrocławiu. Jedną z przesłanek do zawieszenia postępowania podatkowego jest wniesienie do wojewódzkiego sądu administracyjnego skargi na decyzję kasacyjną organu odwoławczego. Po przekazaniu akt administracyjnych Naczelnik Dolnośląskiego Urzędu Celno-Skarbowego we Wrocławiu – działając na podstawie art. 201 § 1 pkt 7 Ordynacji podatkowej – zawiesił postępowanie kontrolne za grudzień 2012 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uznał, że skarga na decyzję kasacyjną jest zasadna i uchylił ją w całości. Wyrok nie został zaskarżony. Po uprawomocnieniu się wyroku i przekazaniu akt administracyjnych Dyrektorowi Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu, organ ten – nie wydając postanowienia o podjęciu zawieszonego postępowania podatkowego – kontynuował postępowanie, zlecając na podstawie art. 229 Ordynacji podatkowe Naczelnikowi DolnośląskiegoUrzędu Celno-Skarbowego we Wrocławiu uzupełniające postępowanie wyjaśniające w postępowaniu odwoławczym. Po zakończeniu tego postępowania Dyrektor Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu wydał decyzję, w której – jak już wcześniej wspominałem – uchylił decyzję organu pierwszej instancji za miesiące od stycznia do listopada 2012 r. i umorzył w tej części postępowanie, zaś za grudzień orzekł merytorycznie. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu oddalając skargę uznał, że nie było podstaw do wydania postanowienia o podjęciu zawieszonego postępowania podatkowego, bowiem po zwróceniu akt przez WSA we Wrocławiu, postępowanie odwoławcze nie było zawieszone, zaś wydane wcześniej przez Naczelnika Dolnośląskiego Urzędu Celno-Skarbowego we Wrocławiu postanowienie o zawieszeniu postępowania kontrolnego (postępowania pierwszoinstncyjnego) odnosiło się wyłącznie do tego właśnie etapu postępowania.

Wyrok WSA we Wrocławiu został zaskarżony skargą kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Sąd ten wyrokiem z dnia 26.06.2023 r., I FSK 1652/22, uchylił w całości wyrok WSA we Wrocławiu oraz decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu w części dotyczącej grudnia 2012 r. W pisemnych motywach wyroku NSA uznał, że postępowanie podatkowe stanowi całość (jest jednym postępowaniem), co przekłada się na to, że w razie jego zawieszenia z uwagi na wniesienie na decyzję kasacyjną skargi, po uchyleniu tej decyzji prawomocnym wyrokiem sądu administracyjnego, postępowanie podatkowe pozostaje nadal zawieszone. W takiej oto sytuacji w celu dalszego postępowania, w tym również jego zakończenia tzn. wydania decyzji administracyjnej, niezbędne jest wydanie postanowienia o podjęciu zawieszonego uprzednio postępowania. Wydanie decyzji administracyjnej w czasie, gdy postępowanie podatkowe było zawieszone, w sposób oczywisty narusza przepisy o zawieszeniu postępowania podatkowego, którego zasadniczym skutkiem jest wstrzymanie toku postępowania. Innymi słowy, wydanie decyzji w trakcie zawieszonego postępowania podatkowego, a więc wbrew zakazowi prowadzenia i zakończenia postępowania, narusza zasadniczy cel (istotę, ratio legis) przepisów o zawieszeniu postępowania i z tego względu decyzja taka podlega uchyleniu.

Po zwróceniu akt sprawy, Dyrektor Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu w dniu 29 stycznia 2024 r. wydał decyzję, którą uchylił decyzję Naczelnika Dolnośląskiego Urzędu Celno-Skarbowego we Wrocławiu i umorzył postępowanie w sprawie.

Na etapie postępowania podatkowego oraz w postępowaniu sądowoadministracyjnym stronę reprezentował adwokat Marek Szymała.