Od 1 stycznia 2019 r. w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w podatku dochodowym od osób prawnych obowiązują nowe przepisy dotyczące tzw. innovation box (IP Box). Przez innovation box rozumieć należy uprzywilejowane opodatkowanie ściśle wymienionych w ustawie dochodów z praw własności intelektualnej. Przepisy dotyczące innovation box zostały wprowadzone do ustawy o PIT w art. 30ca – 30cb oraz do ustawy o CIT w art. 24d – 24e. Od razu warto zaznaczyć, że treść tych dwóch regulacji jest podobna, a różnice dotyczą podmiotu podatku.
Kto może skorzystać z IP Box?
W przypadku osób fizycznych z ulgi IP Box skorzystać mogą wyłącznie programiści, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą. Ulgą nie będą objęci programiści zatrudnieni na umowę o pracę, pomimo tego, że uzyskiwać będą dochód spełniający ustawową definicję kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.
Kwalifikowane prawa własności intelektualnej
Jak już wyżej wspomniałem, wyłącznie dochody uzyskane z kwalifikowanych praw własności intelektualnej podlegać będą opodatkowaniu w IP Box. Do kwalifikowanych praw własności intelektualnej zalicza się wyłącznie:
1) patent,
2) prawo ochronne na wzór użytkowy,
3) prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,
4) prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
5) dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,
6) prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu,
7) wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (Dz. U. z 2018 r. poz. 432),
8) autorskie prawo do programu komputerowego
Jest to wyliczenie zamknięte, co oznacza, że tylko dochody uzyskiwane przez podatnika z wytworzenia, rozwinięcia lub ulepszenia wyżej wymienionych praw traktowane będą jako osiągnięte z tytułu kwalifikowanych praw własności intelektualnej.
Warunek prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej (B+R)
Kolejnym warunkiem dla skorzystania z ulgi IP Box jest konieczność uzyskania tego rodzaju dochodu w ramach prowadzonej przez programistę działalności badawczo-rozwojowej (B+R). Działalność badawczo-rozwojowa jest pojęciem zdefiniowanym ustawowo. Chcąc dowiedzieć się, co kryje się pod tym pojęciem, należy sięgnąć do art. 5a pkt 39 – 40 ustawy o PIT lub art. 4a pkt 39 – 40 ustawy o CIT.
Działalność badawczo-rozwojowa to działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań;
[Art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 20.07.2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce]
Badania naukowe są działalnością obejmującą:a) badania podstawowe rozumiane jako prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne;
b) badania aplikacyjne rozumiane jako prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.
[Art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20.07.2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce]
Prace rozwojowe są działalnością obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.
Z ustawowej definicji wynika zatem, że działalność programisty, aby podlegała pod ulgę IP Box, musi mieć charakter twórczy. Posłużenie się tym sformułowaniem wskazuje, że działalność badawczo-rozwojowa to taka aktywność, która nastawiona jest na tworzenie nowych i oryginalnych rozwiązań, często o charakterze unikatowym, które nie mają odtwórczego charakteru. Nie korzystają natomiast z ulgi IP Box te przejawy aktywności programisty, które pomimo ulepszenia istniejących usług oraz innych operacji w toku, z uwagi na swoją cykliczność (okresowość) oraz brak innowacyjnego charakteru (rutynowość), nie mogą stanowić prac rozwojowych.
Prace niezaliczane do B+R
Do usług, które nie są traktowane jako prace badawczo rozwojowe zalicza się:
• czynności rutynowe związane z oprogramowaniem, niepociągające za sobą postępu naukowego czy technicznego ani wyeliminowania niepewności o charakterze technicznym,
• tworzenie aplikacji biznesowych i systemów informatycznych na podstawie znanych metod i istniejących narzędzi informatycznych,
• dodawanie funkcjonalności użytkownika do istniejących aplikacji,
• tworzenie stron internetowych lub oprogramowania używając istniejących narzędzi,
• stosowanie standardowych metod szyfrowania, weryfikacji bezpieczeństwa oraz testów integralności,
• dostosowanie produktów pod konkretne zastosowanie, chyba, że podczas tego procesu rozwijana jest wiedza, która znacząco poprawia bazę systemu,
• rutynowe usuwanie błędów (debugging), chyba, że jest to wykonywane w celu zakończenia eksperymentalnego procesu rozwojowego.
Źródło: Podręcznik Frascati 2015, pkt 2.72, s. 70.
Podatek dochodowy od kwalifikowanych praw własności intelektualnej a działalność gospodarcza
Jako dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej traktuje się również dochód uzyskany ze źródła przychodu pozarolniczej działalności gospodarczej, ale wyłącznie jeżeli dochód pochodzi:
1) z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
2) ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
3) z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi;
4) z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym albo arbitrażu.
Jak liczyć IP Box?
Podstawę opodatkowania w IP BOX stanowi suma kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej osiągniętych w danym roku podatkowym.
Jak liczyć kwalifikowane dochody?
Podstawą opodatkowania jest suma kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnych osiągniętych przez programistę w danym roku podatkowym. Wysokość kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej stanowi iloczyn dwóch wartości:
➤ dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej
oraz
➤ wartość obliczona na podstawie wzoru nexus.
Dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej
Dochodem z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej będzie różnica pomiędzy przychodem z tytułu np. sprzedaży autorskiego prawa do programu komputerowego, a kosztami uzyskania tego przychodu:
Wzór nexus
Wzór nexus przedstawia się następująco:
Poszczególne litery ze wzoru oznaczają:
a – wydatki na działalność badawczo-rozwojową poniesione przez podatnika,
b – wydatki na nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych od podmiotu niepowiązanego
z podatnikiem,
c – wydatki na nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych od podmiotu powiązanego z
podatnikiem,
d – wydatki na nabycie przez podatnika prawa własności intelektualnej
Wzór nexus uwzględnia związki między poniesionymi kosztami, prawami własności intelektualnej oraz generowanym dochodem z tych praw. W konsekwencji korzyści wynikające z ulgi podatkowej uzależnione są od zakresu działalności badawczo-rozwojowej podejmowanej przez podatnika, a koszty związane z działalnością badawczo-rozwojową mają bezpośredni wpływ na wysokość kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, będącego podstawą opodatkowania w innovation box.
W przypadku gdy wartość wzoru nexus jest większa od 1, przyjmuje się, że wartość ta wynosi 1.
Jeżeli wartość wzoru nexus wynosić będzie 0 (może się tak zdarzyć np. gdy podatnik nie poniesie jakichkolwiek wydatków na działalność badawczo-rozwojową) wówczas nie będzie on mógł zastosować preferencyjnego opodatkowania IP Box.
Stawka podatku
W przypadku preferencyjnego opodatkowania w IP Box stawka podatku dochodowego wynosi 5% podstawy opodatkowania. Podstawą opodatkowania jest kwalifikowany dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej obliczony w następujący sposób:
Jak rozliczyć ulgę IP Box?
Programiści korzystający z ulgi IP Box są obowiązani do wykazania dochodu (straty) z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w zeznaniu za rok podatkowy, w którym osiągnęli kwalifikowany dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. W celu rozliczenia podatku dochodowego dotyczącego kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wypełnić należy PIT/IP, który jest załącznikiem do PIT-36 albo PIT-36L. PIT/IP wygląda następująco:
W sekcji “B” podatnik powinien podać ilość kwalifikowanych praw własności intelektualnej, wytworzonych, ulepszonych lub rozwiniętych w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej:
W rubryce C podać trzeba informacje dotyczące łącznych przychodów, kosztów uzyskania przychodów, dochodów i strat uzyskiwanych z kwalifikowanych praw:
Obowiązki podatników korzystających z IP Box
Podatnicy korzystający z ulgi IP Box są obowiązani do prowadzenia ksiąg rachunkowych w sposób zapewniający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów, dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej. Ponadto w prowadzonych księgach rachunkowych podatnicy są obowiązani do wyodrębnienia kosztów przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, w sposób zapewniający określenie dochodu kwalifikowanego. Natomiast podatnicy, którzy prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów mają obowiązek prowadzenia odrębnej ewidencji wyłącznie dla celów IP Box. Więcej na ten temat w innym artykule: Ewidencja IP Box.
Objaśnienia podatkowe Ministerstwa Finansów
Minister Finansów w dniu 15 lipca 2019 r., działając na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, wydał objaśnienia podatkowe dotyczące preferencyjnego opodatkowania dochodów z prawa własności intelektualnej – IP Box. Przed zastosowaniem 5% preferencyjnej stawki IP Box, należy zapoznać się dokładnie z tym dokumentem.
Przepisy o IP Box regulują całkiem nową ulgę w polskim systemie podatkowym. Oznacza to, że nie ma jeszcze wykształconej szerokiej praktyki a nawet teorii stosowania tych przepisów w Polsce. Celem właściwego kształtowania tej praktyki Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe z 15 lipca 2019 r. dotyczące preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej. Opracowanie to stanowi ogólne wyjaśnienie przepisów prawa podatkowego dotyczące stosowania tych przepisów (objaśnienia podatkowe), a stosownie do art. 14n § 4 pkt 1 Ordynacji podatkowej, zastosowanie się przez podatnika w danym okresie rozliczeniowym do ww. objaśnień podatkowych powoduje objęcie go ochroną przewidzianą w art. 14k-14m Ordynacji podatkowej.
Warto również zwrócić uwagę na następujące stanowisko Ministerstwa Finansów, które przedstawił na stronie 32 objaśnień podatkowych:
W konsekwencji, podatnik chcący skorzystać z preferencji IP Box wobec dochodów z autorskiego prawa do programu komputerowego i otrzymać w tym zakresie stosowną ochronę prawnopodatkową powinien złożyć wniosek o interpretację indywidualną do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS).
Interpretacje podatkowe dotyczące IP Box
Podatnicy często decydują się na złożenie wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego w zakresie możliwości skorzystania z preferencyjnego opodatkowania 5% stawką w ramach IP Box. Organ wydający indywidualną interpretację podatkową powinien odnieść się do wszystkich wątpliwości, które opisane zostały we wniosku. Za błędną uznać należy taką praktykę Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, która polega na ustosunkowaniu się wyłącznie do jednego lub części zagadnień (wątpliwości) przedstawionych przez podatnika we wniosku o interpretację podatkową z pominięciem pozostałych. Innego rodzaju działaniem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej jest przerzucanie na podatników obowiązku dokonania wykładni przepisów prawa, gdy obowiązek taki faktycznie spoczywa na organie interpretacyjnym. Praktyka tego rodzaju jest już powszechna przy wnioskach o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej IP Box. Więcej na ten temat w artykule: Odmowa wydania interpretacji podatkowej IP Box.
Zaliczki na podatek dochodowy
Czy w trakcie roku podatkowego podatnik może obliczać zaliczki na podatek dochodowy według uprzywilejowanej 5% stawki wynikającej z ulgi IP Box, czy może jednak powinien naliczać je na zasadach ogólnych? W objaśnieniach ogólnych dotyczących preferencyjnego opodatkowania dochodów z praw własności intelektualnej IP Box z dnia 15 lipca 2019 r. wyrażony został pogląd, że zaliczki na podatek dochodowy podatnik powinien naliczać na zasadach ogólnych:
W konsekwencji podatnik najprawdopodobniej wybierze zastosowanie preferencji IP Box, by skorzystać z preferencyjnego 5% opodatkowania wobec dochodów uzyskanych w 2020 r. Zaliczki na podatek dochodowy podatnik zapłaci na bieżąco w 2020 r. na zasadach ogólnych i dopiero w zeznaniu podatkowym składanym do końca kwietnia 2021 r., obliczając podatek do zapłaty zastosuje 5% stawkę z IP, a 14% różnicę w podatku zapłaconym na bieżąco w postaci zaliczek na podatek potraktuje jak nadpłatę podatku.
Jednakże w indywidualnej interpretacji podatkowej z dnia 9 stycznia 2020 r. (0115-KDIT3.4011.445.2019.2.AD) Dyrektor KIS uznał, że zaliczki na podatek dochodowy, w tej części dochodu, który podlega pod ulgę IP Box, programista może naliczać według 5% stawki właściwej dla tej ulgi:
Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy więc stwierdzić, że uzyskany przez Wnioskodawcę dochód ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej (autorskiego prawa do programu komputerowego wytworzonego przez Wnioskodawcę od podstaw lub na skutek rozwoju lub ulepszenia programu istniejącego, co do którego Wnioskodawcy przysługują autorskie prawa majątkowe), które stanowi utwór prawnie chroniony i zostało wytworzone w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, kwalifikuje się do dochodów z kwalifikowanego IP w rozumieniu art. 30ca ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. To oznacza, że Wnioskodawca może:
► w zeznaniu rocznym za 2019 r. rozliczyć dochód z ww. tytułu z uwzględnieniem stawki podatku dochodowego wynoszącej 5%, a następnie
► od początku roku 2020 odprowadzać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od ww. dochodu z uwzględnieniem stawki podatku dochodowego wynoszącej 5%.
Z kolei w interpretacji indywidualnej z dnia 5 maja 2020 r. (0111-KDIB1-2.4011.39.2020.2.AK) Dyrektor KIS wyraził odmienny pogląd:
Wskazać również należy, że Ministerstwo Finansów w objaśnieniach podatkowych z 15 lipca 2019 r., dotyczących preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej – IP Box stwierdziło jednoznacznie, że dochód z kwalifikowanych IP wykazuje się w zeznaniu podatkowym za rok, w którym został on osiągnięty. Oznacza to, że IP Box, podobnie jak ulga B+R, jest preferencją podatkową, z której można skorzystać po zakończeniu roku podatkowego w zeznaniu rocznym. Podatnicy nie mają zatem możliwości skorzystania z tej preferencji w trakcie roku podatkowego, przez pomniejszanie zaliczek na podatek dochodowy.
Warto wiedzieć, że…
Moc ochronna wynikająca z jednej indywidualnej interpretacji podatkowej IP Box, w której Dyrektor KIS uznał, że stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe, nie zawsze będzie równa mocy ochronnej wynikającej z innej interpretacji IP Box, w której Dyrektor KIS również uznał, że stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe. Innymi słowy, moc ochronna interpretacji indywidulanej nie zależy wyłącznie od tego, że stanowisko wnioskodawcy Dyrektor KIS uznał za prawidłowe.
Podatnicy, którzy uzyskali pozytywną interpretację w zakresie IP Box i zwracają się z wnioskiem o zwrot nadpłaconego podatku, błędnie utożsamiają działania podjęte przez urząd skarbowy z kontrolą podatkową, gdy tymczasem są to wyłącznie czynności sprawdzające. Przeprowadzenie przez urząd skarbowy czynności sprawdzających i zwrot nadpłaconego podatku oczywiście nie wykluczają tego, że w przyszłości może zostać wszczęta kontrola podatkowa.
Interpretacja indywidualna nie służy do odzyskania nadpłaconego podatku. Celem interpretacji indywidualnej jest ochrona podatnika w razie ewentualnej kontroli podatkowej oraz postępowania podatkowego.
Należy z dużą rezerwą podchodzić do chwytliwego hasła reklamowego niektórych kancelarii prawnych: “klikaset lub kilka tysięcy wygranych kontroli podatkowych w zakresie IP Box“. Z całą pewnością nie chodzi o zakończone kontrole podatkowe, a o zakończone czynności sprawdzające.
Na koniec, trochę statystyk
W roku 2021 w podatku dochodowym od osób fizycznych z ulgi IP Box skorzystało łącznie 7332 podatników. W tym właśnie roku urzędy skarbowe przeprowadziły 3 (trzy) kontrole podatkowe dotyczące IP Box. Z tych 3 kontroli wynikiem pozytywnym (urząd skarbowy stwierdził nieprawidłowości) zakończyły się 2 (dwie) kontrole podatkowe. W roku 2021 urzędy skarbowe przeprowadziły 2382 czynności sprawdzających dotyczących IP Box, z czego wynikiem pozytywnym (wykazano nieprawidłowości) zakończyły się 143 czynności sprawdzające.
IP Box – wniosek o indywidualną interpretację podatkową
Preferencja IP Box jest złożonym instrumentem podatkowym. Ocena możliwości skorzystania przez podatnika z tej preferencji wymaga szczegółowej analizy okoliczności faktycznych indywidualnej sprawy. Kancelaria prawna Szymała Zaremba Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych oferuje wsparcie prawne w zakresie stosowania przepisów dotyczących IP Box, w tym przede wszystkim przygotowanie wniosku o interpretację przepisów prawa podatkowego oraz zastępstwo prawne w postępowaniu podatkowym przed Dyrektorem Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie tej interpretacji.
Pomoc przy wdrożeniu ulgi IP Box obejmuje następujące czynności:
► wstępną analizę sprawy (czy spełnione są podstawowe warunki do korzystania z IP Box),
► przesłanie pytań dotyczących opisu stanu faktycznego, istotnych dla sporządzenia wniosku o interpretację podatkową,
► analizę prawną umów zawartych z kontrahentami pod kątem spełnienia wymogów uprawniających do skorzystania ulgi IP Box,
► przygotowanie wniosku o interpretację podatkową,
► reprezentowanie w postępowaniu o wydanie interpretacji indywidualnej, w tym odpowiedzi na ewentualne wezwania KIS o uzupełnienie wniosku,
► przesłanie wzoru ewidencji prowadzonej na potrzeby IP Box,
► przygotowanie deklaracji podatkowej (korekty deklaracji podatkowej) uwzględniającej dochód z zastosowaniem 5% stawki PIT.
Wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego składany jest wyłącznie do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Do reprezentowania wnioskodawcy w postępowaniu o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej każdorazowo wymagane jest przedłożenie pełnomocnictwa szczególnego PPS-1. Niekorzystna interpretacja podatkowa może zostać zaskarżona do sądu administracyjnego. Sąd ten jest związany zarzutami skargi oraz treścią wniosku o interpretację w zakresie stanu faktycznego.
Oferta Kancelarii dotycząca wdrożenia IP Box skierowana przede wszystkim do przedsiębiorców (prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą lub spółek) na terenie Polski. Chcąc skorzystać ze wsparcia prawnego mogą Państwo skontaktować się z nami za pomocą formularza w zakładce kontakt lub wysłać wiadomość mailową, podając krótki opis swojej działalności.
✉ msz@szymalazaremba.pl
- Ewidencja IP Box - 12/04/2023
- Opłata od skargi kasacyjnej do NSA - 27/03/2023
- Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania podatkowe spółki z o.o. - 14/02/2023