Skarga kasacyjna do NSA

Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) jest środkiem odwoławczym od wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych (WSA). Wniesienie skargi kasacyjnej powoduje, że sprawa podatkowa rozpatrzona będzie przez sąd wyższej instancji, tzn. przez NSA. Jeżeli strona nie wniesie skargi kasacyjnej w przewidzianym terminie, wydany przez WSA wyrok stanie się prawomocny. Niniejszy wpis dotyczyć będzie najistotniejszych informacji dotyczących przygotowania oraz złożenia skargi kasacyjnej do NSA.

Termin na wniesienie skargi kasacyjnej do NSA

Skargę kasacyjną do NSA należy wnieść w terminie 30 dni od dnia doręczenia stronie odpisu orzeczenia WSA z uzasadnieniem (art. 177 § 1 – ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, dalej: p.p.s.a.). Wynika z tego, że niezbędną czynnością przed złożeniem przez stronę skargi kasacyjnej do NSA jest złożenie wniosku o doręczenie wyroku WSA z uzasadnieniem, jeżeli skarga została oddalona. Jeżeli skarga została uwzględniona, wojewódzki sąd administracyjny z urzędu sporządza uzasadnienie wyroku i doręcza jego odpis wraz z uzasadnieniem każdej ze stron. Brak wystąpienia z wnioskiem o uzasadnienie wyroku, w sytuacji oddalenia skargi przez wojewódzki sąd administracyjny, spowoduje odrzucenie skargi kasacyjnej.

Postanowienie NSA z dnia 7.7.2004 r., GZ 25/04:
Brak uzasadnienia wyroku stanowi “inną przyczynę” niedopuszczalności skargi kasacyjnej, uzasadniająca jej odrzucenie na podstawie art. 178 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Ponadto zaskarżenie wyroku WSA skargą kasacyjną przez daną stronę postępowania jest uzależnione od złożenia właśnie przez tę stronę wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku. Oznacza to, że strona, która nie wystąpiła z wnioskiem o uzasadnienie wyroku, nie może skutecznie wnieść skargi kasacyjnej nawet w sytuacji, gdy orzeczenie to zostało uzasadnione na wniosek innej strony.

Postanowienie NSA z dnia 1.3.2004 r., II GZ 9/05:
Omyłkowe doręczenie stronie orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z uzasadnieniem bez jej wniosku, określonego w art. 141 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, uniemożliwia tej stronie wniesienie skargi kasacyjnej od takiego orzeczenia w trybie art. 177 § 1 tej ustawy.

Przymus adwokacko-radcowski przy wnoszeniu skargi kasacyjnej

Skargę kasacyjną do NSA sporządzić może wyłącznie adwokat albo radca prawny. W zakresie obowiązków podatkowych skargę kasacyjną sporządzić może również doradca podatkowy (art. 175 § 1 oraz 3 p.p.s.a). Przymus adwokacko-radcowski wynika z tego, że sporządzenie skargi kasacyjnej do NSA – i to nawet dla profesjonalnego pełnomocnika – nie jest łatwym zadaniem. W początkowej fazie funkcjonowania dwuinstancyjnego sądownictwa administracyjnego profesjonalni pełnomocnicy uczyli się na własnych błędach sporządzać skargi kasacyjne do NSA. Nie było wówczas do końca jasne, czy zarzut naruszenia przepisów postępowania, o którym mowa w art. 174 pkt 2 p.p.s.a., dotyczyć ma przepisów Ordynacji podatkowej, czy może jednak przepisów p.p.s.a. Rygorystyczne podejście Izby Finansowej NSA powodowało, że skargi kasacyjne, w których pełnomocnik zarzucał naruszenie przez WSA przepisów Ordynacji podatkowej, były oddalane nie dlatego, że sam zarzut w swej istocie był chybiony, ale dlatego, że powinien był być inaczej (poprawnie) sformułowany. Takie były początki odkrywania ”prawdziwego” znaczenia przepisów dotyczących sporządzania skargi kasacyjnej przez adwokatów i radców prawnych (zob. np. wyrok NSA z 19 maja 2004 r., FSK 80/04, wyrok NSA z 1 czerwca 2004 r., GSK 73/04, wyrok NSA z 7 września 2004 r., FSK 102/04).

Wymogi formalne skargi kasacyjnej do NSA

Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego powinna spełniać w pierwszej kolejności wymogi jakie stawiane są każdemu pismu procesowemu składanemu w postępowaniu sądowadministracyjnym, czyli powinna zawierać:

1) oznaczenie sądu, do którego pismo jest kierowane,

2) imię i nazwisko lub nazwę stron postępowania oraz ich pełnomocników,

3) oznaczenie rodzaju pisma,

4) osnowę pisma,

5) podpis strony albo jej pełnomocnika,

6) wymienienie załączników.

Skarga kasacyjna powinna zawierać ponadto następujące elementy szczególne:

7) oznaczenie zaskarżonego orzeczenia,

8) informację o tym, czy orzeczenie zaskarżone jest w części, czy w całości,

9) przytoczenie podstaw kasacyjnych (zarzuty skargi kasacyjnej),

10) uzasadnienie podstaw skargi kasacyjnej,

11) wniosek o uchylenie albo zmianę zaskarżonego wyroku WSA,

12) wniosek o rozpoznanie skargi kasacyjnej na rozprawie albo oświadczenie o zrzeczeniu się rozprawy (art. 176 § 2 p.p.s.a),

13) wniosek o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego od strony przeciwnej,

14) podanie wartości przedmiotu zaskarżenia, jeżeli sprawa dotyczy należności pieniężnych, np. zaskarżono do WSA decyzję podatkową określającą albo ustalającą zobowiązanie podatkowe.

Zakres rozpoznania skargi kasacyjnej przez NSA

W przeciwieństwie do skargi do WSA, która swoimi zarzutami nie wiąże WSA przy jej rozpoznaniu, zarzuty skargi kasacyjnej wiążą przy jej rozpoznawaniu NSA. Oznacza to, że jeżeli faktycznie doszło do uchybienia prawa materialnego albo procesowego, którego pełnomocnik nie podniósł w skardze kasacyjnej do NSA, Sąd ten z własnej inicjatywy (z urzędu) nie będzie mógł zająć się rozpoznaniem tego niepodniesionego w skardze kasacyjnej uchybienia (art. 183 § 1 p.p.s.a.). Po złożeniu skargi kasacyjnej do NSA nie jest możliwe rozszerzanie albo uzupełnianie zarzutów skargi kasacyjnej (np. wyrok NSA z 15 kwietnia 2008 r., I FSK 403/07). Zarzuty skargi kasacyjnej do NSA powinny być skonstruowane w sposób precyzyjny. Skarga kasacyjna wyjaśniać ma, na czym polegał błąd WSA i jaki wpływ miał na zaskarżony wyrok (zob. wyrok NSA z 28 marca 2012 r., II FSK 1836/10, wyrok NSA z 7 kwietnia 2017 r., II FSK 702/15).

Przytoczenie podstaw kasacyjnych, rozumiane jako wskazanie przepisów, które – zdaniem wnoszącego skargę kasacyjną – zostały naruszone przez wojewódzki sąd administracyjny, nakłada na NSA, stosownie do art. 174 pkt 1 i 2 oraz art. 183 § 1 p.p.s.a., obowiązek odniesienia się do wszystkich zarzutów przytoczonych w podstawach kasacyjnych (uchwała pełnego składu NSA z 26 października 2009 r., I OPS 10/09).

Zarzuty w skardze kasacyjnej do NSA

Ustawa p.p.s.a. nie posługuje się pojęciem zarzutów skargi kasacyjnej. Zarzuty skargi kasacyjnej w ustawie tej nazywa się podstawami skargi kasacyjnej. Podstawy te określone zostały w art. 174 p.p.s.a. Przedmiotem zarzutu mogą być tylko te przepisy, które wojewódzki sąd administracyjny zastosował lub które powinien był zastosować, lecz je pominął.

Skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach:

1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie;

2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Naruszenie przepisów postępowania ze względu na treść art. 174 pkt 2 p.p.s.a. może być skuteczną podstawą skargi kasacyjnej, jeżeli uchybienia w tym zakresie mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Ze skargi kasacyjnej powinno jednocześnie wynikać, jaki wpływ na wynik sprawy ma wskazywane w niej uchybienie w zakresie przepisów postępowania, w tym znaczeniu, że mogło ono doprowadzić do odmiennego rozstrzygnięcia (wyrok NSA z 26 kwietnia 2017 r., I FSK 1995/15).

Formułowanie zarzutów w skardze kasacyjnej do NSA – orzecznictwo

Przy formułowaniu zarzutów w skardze kasacyjnej pomocne mogą okazać się wskazówki wynikające z dotychczasowego orzecznictwa NSA .

Przytoczenie podstaw kasacyjnych – wyrok NSA z 22.06.2005 r., FSK 2574/04:

Wnoszący skargę kasacyjną powinien przytoczyć jej podstawy, czyli skonkretyzować postawione zarzuty poprzez określenie przepisów prawa – materialnego lub procesowego – które zostały (jego zdaniem) naruszone w zaskarżonym orzeczeniu. Obowiązek przytoczenia podstaw kasacyjnych w obu ich postaciach wymaga ścisłego określenia przepisu oznaczonego numerem artykułu, paragrafu, ustępu, który zdaniem skarżącego został naruszony orzeczeniem sądu administracyjnego, a nadto wskazania, na czym to naruszenie polegało i jaki mogło mieć wpływ na wynik sprawy.

Naczelny Sąd Administracyjny, działając jako sąd kasacyjny, nie jest uprawniony do samodzielnego konkretyzowania zarzutów lub też stawiania hipotez co do tego, którego konkretnie przepisu dotyczy podstawa kasacji (analogicznie: postanowienie SN z dnia 17 stycznia 2002 r., III CKN 760/00, LEX nr 53138; postanowienie SN z dnia 10 maja 2002 r., III CKN 1310/00, LEX nr 54502). Takie ukształtowanie wymagań, jakim winna odpowiadać skarga kasacyjna do NSA, jest powiązane z ustanowieniem tzw. przymusu adwokackiego, czyli obowiązku wnoszenia skargi kasacyjnej przez profesjonalnych pełnomocników, w tym przez doradców podatkowych (art. 175 § 3 pkt 1 p.s.a.).

Konkretyzacja zarzutów w skardze kasacyjnej – wyrok NSA z 08.04.2014 r., II FSK 1179/12:

Związanie Naczelnego Sądu Administracyjnego podstawami skargi kasacyjnej wymaga prawidłowego ich określenia w samej skardze. Oznacza to konieczność powołania konkretnych przepisów prawa, którym uchybił Sąd pierwszej instancji, uzasadnienia zarzutu ich naruszenia, a w razie zgłoszenia zarzutu naruszenia prawa procesowego, wykazania dodatkowo, że to uchybienie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W odniesieniu do prawa materialnego należy wykazać, na czym polegała dokonana przez Sąd pierwszej instancji błędna wykładnia lub niewłaściwe zastosowanie oraz jaka powinna być wykładnia prawidłowa lub, jakie powinno być właściwe zastosowanie przepisu prawa materialnego.

Zarzuty w skardze kasacyjnej a zakres zaskarżenia – wyrok NSA z 01.03.2017 r., II FSK 3133/16:

W przypadku skargi kasacyjnej – będącej kwalifikowanym środkiem zaskarżenia – czytelność sformułowanego w niej komunikatu jest o tyle istotna, że ustawa wiąże powstanie określonych skutków procesowych nie tylko z samym faktem wniesienia tego pisma (jak w przypadku skargi czy zażalenia), ale także z jego treścią. Określenie podstaw zaskarżenia wymienionych w art. 174 p.p.s.a., sprecyzowanie zarzutów skargi kasacyjnej oraz ich uzasadnienie w drodze racjonalnej argumentacji prawniczej, determinuje bowiem zakres zaskarżenia w postępowaniu kasacyjnym, co w konsekwencji wpływa na zakres kognicji Naczelnego Sądu Administracyjnego. Sąd ten – zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a. – nie ma kompetencji (poza sytuacjami wymienionymi w § 2 tego przepisu) do badania w szerszym zakresie legalności postępowania pierwszoinstancyjnego. Skarga kasacyjna do NSA powinna być zatem – co do zasady – sformułowana w języku prawniczym, zawierać jednoznaczne określenie podstaw i zarzutów kasacyjnych poparte logicznym uzasadnieniem.

Kolejność rozpoznawania zarzutów skargi kasacyjnej – wyrok NSA z 26.02.2010 r., I FSK 486/09:

Jeśli skargę kasacyjną oparto na obu, przewidzianych przepisem art. 174 p.p.s.a., podstawach kasacyjnych, należały w pierwszej kolejności odnieść się do zarzutów kwalifikowanego naruszenia prawa procesowego, niemniej w okolicznościach danej sprawy kolejność tę można odwrócić, jeśli dla rozstrzygnięcia sprawy kluczową jest kwestia rozumienia regulacji materialnoprawnych lub uchybienia procesowe jawią się jako konsekwencja (pochodna) wskazanych uchybień materialnoprawnych.

Zarzut dotyczący naruszenia przepisów postępowania przed sądem pierwszej instancji – wyrok NSA z 13.10.2017 r., II FSK 1445/17:

Skuteczne podważanie kontroli legalności dokonanej przez sąd administracyjny pierwszej instancji wymagało precyzyjnego określenia zarzutów, przypisania ich do właściwej podstawy kasacyjnej i poparcia stosowną argumentacją prawną. W przypadku oparcia skargi kasacyjnej o podstawę wymienioną w art. 174 pkt 2 p.p.s.a., kasator powinien wykazać, że przy wydaniu orzeczenia sądu administracyjnego pierwszej instancji doszło do naruszenia przepisów postępowania oraz uargumentować, że uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Związanie NSA zarzutami przy rozpoznawaniu skargi kasacyjnej – wyrok NSA z 11.10.2017 r., II FSK 2517/15:

Skarga kasacyjna do NSA jest wysoce sformalizowanym środkiem zaskarżenia i musi odpowiadać wymogom określonym w art. 174 i art. 176 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny związany jest bowiem granicami skargi kasacyjnej i nie może zastępować strony w wyrażaniu, precyzowaniu, czy też uzasadnianiu jej zarzutów. Innymi słowy, wskazanie przez autora skargi kasacyjnej przepisów, jakie w jego ocenie naruszył sąd administracyjny pierwszej instancji, a także wyjaśnienie w uzasadnieniu skargi kasacyjnej, na czym to naruszenie polegało, wyznacza granice, w których rozstrzyga Naczelny Sąd Administracyjny. Zarzuty, jak i ich uzasadnienie, powinny zatem być ujęte ściśle i zrozumiale, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę wymóg sporządzenia skargi kasacyjnej przez profesjonalnego pełnomocnika (art. 175 p.p.s.a.). Związanie sądu kasacyjnego zarzutami podniesionymi w skardze kasacyjnej oznacza, że sąd ten – co do zasady – nie ma kompetencji do kontroli legalności postępowania pierwszoinstancyjnego poza granicami zaskarżenia.

Wpływ naruszenia przepisów postępowania na wyrok sądu pierwszej instancji

Naruszenie prawa procesowego a wynik sprawy – wyrok NSA z 18.04.2012 r., II GSK 315/11:

W ramach podstawy kasacyjnej z art. 174 pkt 2 p.p.s.a. skarżący winien powołać przepisy postępowania sądowoadministracyjnego, którym uchybił Sąd I instancji, uzasadnić ich naruszenie i wykazać, że wytknięte uchybienia mogły mieć wpływ na wynik sprawy. Jednocześnie, odwołując się do treści art. 174 pkt 2 p.p.s.a. przypomnieć należy, że nie każde naruszenie przepisów postępowania może stanowić podstawę kasacyjną, ale tylko takie, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy przed Sądem pierwszej instancji. Oznacza to, że obowiązkiem autora skargi kasacyjnej jest wykazanie, że gdyby do zarzucanego naruszenia przepisów postępowania nie doszło, wyrok Sądu I instancji byłby inny.

Błędnie sporządzone uzasadnienie wyroku WSA jako przedmiot zarzutu skargi kasacyjnej

Ważne wskazówki dla profesjonalnych pełnomocników przy sporządzaniu skargi kasacyjnej do NSA wynikają z uchwały NSA z 15 lutego 2010 r., II FPS 8/09. NSA w uchwale tej uznał, że:

Wskazane powyżej okoliczności uzasadniają tezę, że art. 141 § 4 zdanie pierwsze p.p.s.a. może stanowić samodzielną podstawę kasacyjną (art. 174 pkt 2 P.p.s.a.), jeżeli uzasadnienie orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego nie zawiera stanowiska co do stanu faktycznego przyjętego za podstawę rozstrzygnięcia.

Inna jest natomiast sytuacja, jeżeli uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia wskazuje, jaki stan faktyczny sprawy został przez sąd przyjęty i dlaczego. Wówczas przepis art. 141 § 4 P.p.s.a. nie może stanowić wystarczającej podstawy kasacyjnej. Bez odniesienia się bowiem do treści np. art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w powiązaniu z odpowiednimi przepisami postępowania administracyjnego nie jest możliwe skuteczne zakwestionowanie stanowiska sądu pierwszej instancji, który formalnie wywiązał się z nałożonego na niego obowiązku, ale w ocenie strony przyjęte ustalenia są merytorycznie błędne.

Uzupełnieniem powyższego stanowiska może być pogląd wyrażony w wyroku NSA z 12.10.2010 r., II OSK 1620/10:

Adresatem uzasadnienia wyroku jest również Naczelny Sąd Administracyjny. Tworzy to po stronie wojewódzkiego sądu administracyjnego obowiązek wyjaśnienia motywów podjętego rozstrzygnięcia w taki sposób, który umożliwi przeprowadzenie kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia w sytuacji, gdy strona postępowania zażąda, poprzez wniesienie skargi kasacyjnej, jego kontroli. Niemożliwa jest kontrola orzeczenia, które nie zawiera określonych w art. 141 § 4 p.p.s.a. części (np. przedstawienia stanu sprawy, czy też podstawy prawnej rozstrzygnięcia), lecz również orzeczenia zawierającego te elementy, lecz sformułowanego w sposób lakoniczny, niejasny, czy też nielogiczny, uniemożliwiający jednoznaczne ustalenie stanu faktycznego i prawnego, stanowiącego podstawę kontrolowanego orzeczenia sądu.

Nie tylko więc braki uzasadnienia wyroku sądu pierwszej instancji mogą być podstawą do formułowania w skardze kasacyjnej zarzutu naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a., ale także wewnętrzna sprzeczność uzasadnienia, jego lakoniczność albo niezgodność przedstawionego stanowiska WSA z zasadami logiki.

Konkurencyjność naruszenia art. 151 p.p.s.a. oraz art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. przy formułowaniu zarzutów w skardze kasacyjnej

Czy w skardze kasacyjnej profesjonalny pełnomocnik powinien podnieść zarzut naruszenia art. 151 p.p.s.a. przez jego błędne zastosowanie czy może wyłącznie zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji gdy WSA powinien był zastosować ten przepis? Jak poprawnie sformułować zarzut kasacyjny? Odpowiedź na to pytanie wynika z orzecznictwa NSA:

Wyrok NSA z 12.01.2018 r., I OSK 476/16:

Niewątpliwie w realiach niniejszej sprawy Sąd I instancji nie stosował przepisu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. Jak wielokrotnie wskazywano już w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego konstrukcja normy prawnej zawartej w art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. składa się z hipotezy w postaci: “Jeżeli Sąd stwierdzi inne naruszenie przepisów postępowania…” oraz dyspozycji w postaci: “… uchyla decyzję lub postanowienie”. Zatem warunkiem zastosowania dyspozycji tej normy prawnej jest spełnienie hipotezy w postaci stwierdzenia przez Sąd I instancji naruszenia przepisów postępowania przez organ administracji publicznej. Jeżeli Sąd nie stwierdzi naruszenia przepisów postępowania przez organ administracji publicznej, to nie może stosować tego przepisu. W przypadku oddalenia skargi na decyzję lub postanowienie organu administracji można zarzucić Sądowi I instancji naruszenie wyżej wymienionego przepisu tylko wówczas, gdy Sąd ten stwierdzi naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a mimo to nie spełni dyspozycji tej normy prawnej i nie uchyli zaskarżonej decyzji lub postanowienia.

Podstawą prawną zaskarżonego wyroku był art. 151 p.p.s.a., zgodnie z którym w razie nieuwzględniania skargi sąd skargę oddala. Okoliczność oddalenia skargi – gdyby nawet została wyraźnie wyartykułowana przez stronę skarżącą kasacyjnie – nie mogłaby więc stanowić bezpośrednio argumentu mającego świadczyć o naruszeniu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. Motyw taki należało zatem powiązać z tym przepisem, który Sąd zastosował, tj. art. 151 p.p.s.a., zarzucając właśnie jego naruszenie przez nieuprawnione zastosowanie, spowodowane niedostrzeżeniem wad procesowych postępowania administracyjnego. W pierwszej kolejności należało bowiem zwalczać to, jak Sąd orzekł (oddalił skargę), a nie to czego ewentualnie nie uczynił (nie uchylił zaskarżonej decyzji), mimo że powinien był to uczynić w opinii strony skarżącej kasacyjnie.

Zarzut naruszenia prawa materialnego a zarzut naruszenia przepisów postępowania

Przy sporządzeniu skargi kasacyjnej jej autor powinien zwrócić uwagę na to, by nie podnosić zarzutów prawa materialnego pod pozorem zarzutu błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy. W kwestii tej wypowiedział się NSA w wyroku z 2 lutego 2017 r., II FSK 4004/14:

Zarzut naruszenia prawa materialnego nie może być skutecznie uzasadniony próbą zwalczania ustaleń faktycznych, która mogłaby ewentualnie odnieść zamierzony skutek, wyłącznie w ramach podstawy kasacyjnej określonej w art. 174 pkt 2 p.p.s.a. Tym samym, ocena zasadności zarzutu naruszenia prawa materialnego może być dokonywana wyłącznie na podstawie stanu faktycznego, którego ustalenia nie są kwestionowane lub nie zostały skutecznie podważone, nie zaś na podstawie stanu faktycznego, który sama strona skarżąca kasacyjnie uznaje za prawidłowy.

Poprawne sformułowanie zarzutu w skardze kasacyjnej w przypadku niepodniesienia danego zarzutu w skardze

Krótkiego komentarza wymaga stanowisko przedstawione w wyroku NSA z 02.03.2017 r., I FSK 1345/15:

W ramach podstaw kasacyjnych określonych w art. 174 pkt 1 p.p.s.a. zarzucono naruszenie art. 70 § 1 O.p., poprzez nieuwzględnienie okoliczności, że zobowiązanie podatkowe uległo przedawnieniu, ponieważ upłynął 5 letni termin licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Odnosząc się do powyższego zarzutu należy podkreślić, że w skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego nie podniesiono zarzutu naruszenia przepisu art. 70 § 1 O.p. Skoro więc w skardze nie sformułowano takiego zarzutu to nie można w skardze kasacyjnej zarzucać sądowi pierwszej instancji naruszenie tych przepisów. Wprawdzie zgodnie z art. 134 § 1 p.p.s.a. wojewódzki sąd administracyjny nie jest związany granicami i wnioskami skargi. Zobowiązany jest dokonać kontroli legalności zaskarżonego aktu nawet w aspekcie nie wskazanym w skardze. Jednakże w sytuacji braku określonego zarzutu skargi prawidłowo sformułowany zarzut skargi kasacyjnej powinien wskazywać na wadliwość sądowej kontroli legalności zaskarżonego postanowienia polegający na naruszeniu art. 134 § 1 p.p.s.a. i nie skontrolowaniu tego aktu poza granice zakreślone w skardze, a więc w aspekcie naruszenia art. 70 § 1 O.p.

Skoro więc w rozpatrywanej skardze kasacyjnej nie podniesiono zarzutu naruszenia art. 134 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 70 § 1 O.p. polegającego na nieskontrolowaniu z urzędu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, Naczelny Sąd Administracyjny z uwagi na treść art. 183 § 1 p.p.s.a. nie mógł dokonać kontroli instancyjnej zaskarżonego wyroku w tym aspekcie.

Możliwe jest zatem podnoszenie przez pełnomocnika nowych zarzutów na etapie skargi kasacyjnej do NSA, w szczególności tych niepodniesionych w skardze (zarazem do których WSA nie odniósł się wcale), jednakże należy pamiętać, aby w takiej sytuacji formułując zarzut w skardze kasacyjnej podnieść naruszenie przez WSA art. 134 § 1 p.p.s.a.

Wyrok NSA z 07.12.2016 r., II OSK 585/15:

Normę art. 134 p.p.s.a. można naruszyć tylko wtedy, gdy strona w postępowaniu sądowym wskazywała na istotne dla sprawy okoliczności i dowody, które zostały przez sąd pominięte, względnie, gdy w postępowaniu którego dotyczy skarga popełniono uchybienia na tyle istotne, a przy tym oczywiste, iż bez względu na treść zarzutów sąd nie powinien był przechodzić nad nimi do porządku.

Nietrafne uzasadnienie trafnych zarzutów w skardze kasacyjnej

Naczelny Sąd Administracyjny związany jest granicami skargi kasacyjnej (art. 183 § 1 p.p.s.a.). Co stanie się w sytuacji, w której pełnomocnik sfromułował w skardze kasacyjnej trafny zarzut, jednakże nietrafnie go uzasadnił? Naczelny Sąd Administracyjny nie jest związany uzasadnieniem zarzutów skargi kasacyjnej. W razie uznania, że zarzut podniesiony przez pełnomocnika zasługuje na uwzględnienie, jednakże z innych powodów niż te, które powołał w uzasadnieniu skargi kasacyjnej (błędne uzasadnienie trafnego zarzutu), NSA uchyli zaskarżony wyrok (zob. wyrok NSA z dnia 13.12.2005 r., II FSK 774/05).

Wniosek o uchylenie lub zmianę zaskarżonego wyroku WSA

Ważnym elementem skargi kasacyjnej do NSA jest wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany (art. 176 § 1 pkt 3 p.p.s.a.). Formułowany przez adwokata lub radcę prawnego wniosek powinien odpowiadać rodzajowi zarzutów stawianych zaskarżonemu wyrokowi WSA. Co do zasady, NSA jest sądem kasacyjnym, który może uchylić zaskarżony wyrok WSA, jeżeli zarzuty w zakresie postępowania sądowoadministracyjnego zostaną przez niego uznane za trafne (art. 185 § 1 p.p.s.a). Jeżeli pełnomocnik jest zdania, że istota sprawy jest dostatecznie wyjaśniona, skarga kasacyjna powinna zawierać wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i rozpoznanie skargi przez NSA (art. 188 p.p.s.a.). Artykuł 188 p.p.s.a. po zmianach które nastąpiły w 2015 roku, daje NSA szersze możliwości orzekania reformatoryjnego.

Pomoc przy sporządzaniu skarg kasacyjnych w sprawach podatkowych oraz egzekucyjnych

Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych Szymała Zaremba oferuje pomoc prawną przy sporządzaniu skarg kasacyjnych w sprawach podatkowych oraz egzekucyjnych. Usługa polega na przygotowaniu skargi kasacyjnej oraz zastępstwie procesowym przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani skorzystaniem z naszych usług, zapraszamy do kontaktu.

• About
• Latest Posts

Marek Szymała

Adwokat. Partner w Szymała Zaremba Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych Sp. p. Wpisany na listę adwokatów prowadzoną przez Okręgową Radę Adwokacką we Wrocławiu. Specjalizacje: prawo podatkowe, postępowanie podatkowe, prawo karne skarbowe, postępowanie sądowoadministracyjne, egzekucja administracyjna.
✉ msz@szymalazaremba.pl

Latest posts by Marek Szymała (see all)

• Ewidencja IP Box - 12/04/2023
• Opłata od skargi kasacyjnej do NSA - 27/03/2023
• Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania podatkowe spółki z o.o. - 14/02/2023