Dość często zdarza się, że wspólnicy decydują się wycofać nieruchomość ze spółki jawnej i przenieść ją do swojego majątku prywatnego. Może to wynikać na przykład ze zmiany strategii biznesowej. Przed podjęciem decyzji o przekazaniu nieruchomości z majątku spółki do majątków wspólników trzeba jednak starannie przeanalizować konsekwencje podatkowe takiego ruchu. Z naszego artykułu dowiedzą się Państwo, jakie stanowisko odnośnie skutków podatkowych wycofania nieruchomości ze spółki jawnej zajmują obecnie organy podatkowe.
Wycofanie nieruchomości ze spółki jawnej
Sama czynność wycofania nieruchomości ze spółki jawnej i przeniesienia jej do prywatnych majątków wspólników nie jest specjalnie czasochłonna. Co do zasady sprowadza się ona do dwóch kroków formalnych. Pierwszym jest podjęcie przez wspólników uchwały o wycofaniu nieruchomości ze spółki. Następnie konieczne jest zawarcie odpowiedniej umowy, na podstawie której dojdzie do nieodpłatnego przeniesienia nieruchomości z majątku spółki do majątków wspólników. Trzeba przy tym pamiętać o zachowaniu odpowiedniej formy (akt notarialny).
Jakie skutki na gruncie podatku dochodowego ma wycofanie nieruchomości ze spółki jawnej?
Ustawa o PIT nie zawiera przepisu, który wprost określałby skutki podatkowe nieodpłatnego wycofania nieruchomości ze spółki jawnej do majątku wspólników. W związku z tym kwestia ta często budzi wątpliwości podatników i jest przedmiotem wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej.
Neutralność podatkowa wycofania nieruchomości ze spółki jawnej na gruncie PIT
Aktualnie w interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) dominuje stanowisko, że nieodpłatne przekazanie nieruchomości na potrzeby własne wspólników spółki jawnej, proporcjonalnie do udziału każdego ze wspólników w zysku spółki, jest czynnością neutralną dla wspólników na gruncie podatku PIT. Jako przykład można wskazać interpretację indywidualną z 30 marca 2021 r., znak: 0113-KDIPT2-1.4011.978.2020.2.ISL. Dyrektor KIS stwierdził w niej, że:
(…) jeśli planowana czynność wycofania wskazanej we wniosku nieruchomości (…) z majątku Spółki jawnej do majątku prywatnego Wnioskodawcy nie będzie nosić w istocie cech zbycia, jak również nie będzie posiadać przymiotu odpłatności, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz jeżeli wartość ww. lokalu mieszkalnego nie przekroczy wartości odpowiadającej Jego udziałowi w Spółce, to czynność ta będzie neutralna dla Wnioskodawcy, jako wspólnika tej Spółki.
Wartość otrzymanej nieruchomości a przypadający na wspólnika udział w spółce
Podobny pogląd Dyrektor KIS przedstawił w interpretacji indywidualnej z 13 października 2021 r., znak: 0115-KDIT3.4011.633.2021.2.AWO.
Nieodpłatne przekazanie udziału w środkach trwałych Spółki na potrzeby własne jej Wspólnika ˗ do Jego majątku prywatnego ˗ nie może być traktowane jako przychód z tytułu odpłatnego zbycia udziału w tych składników przez Spółkę. (…) w opisanym zdarzeniu przyszłym wyszczególnione nieruchomości będą przekazane nieodpłatnie, w drodze umowy nienazwanej (niebędącą umową darowizny, ani umową zniesienia współwłasności w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego) zawierającej określone (wskazane w treści opisanego zdarzenia przyszłego) oświadczenia (nieodpłatne przekazanie nieruchomości do majątku Wspólników wynika ze stosunku prawnego istniejącego pomiędzy Zainteresowanymi jako wspólnikami Spółki a Spółką). (…) nieodpłatne przekazanie Zainteresowanym opisanych nieruchomościach ˗ w wyniku wycofania ich ze Spółki ˗ nie spowoduje powstania przychodu po Ich stronie.
Jednocześnie w interpretacji tej Dyrektor KIS zwrócił uwagę, że:
(…) dla Zainteresowanych, jako nieodpłatnie nabywających wskazane nieruchomości, przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń powstałby tylko w sytuacji, gdy otrzymaliby Oni nieruchomości wycofane z majątku Spółki jawnej do majątku prywatnego o wyższej wartości niż Ich udział w Spółce. Jeśli wartość nieruchomości nie przekroczy wartości odpowiadającej Ich udziałowi w Spółce, wówczas nie dojdzie do powstania przychodu z tego tytułu.
Wycofanie nieruchomości ze spółki jawnej a PCC
Kolejna kwestia, która budzi wątpliwości podatników, to odpowiedź na pytanie, czy nieodpłatne wycofanie nieruchomości z majątku spółki jawnej na rzecz wspólników podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych (PCC).
Kwestii tej dotyczy interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 25 sierpnia 2021 r., znak: 0111-KDIB2-3.4014.209.2021.3.BD. Organ interpretacyjny wskazał w niej, że:
(…) umowa nieodpłatnego przeniesienia własności nieruchomości z majątku Spółki na rzecz wspólnika tej Spółki w części odpowiadającej przysługującemu temu wspólnikowi udziałowi w zyskach, nie została wymieniona w ustawowym katalogu czynności określonych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym – z powyższych przyczyn – ww. czynność nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, bowiem nie mieści się w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Takie samo stanowisko Dyrektor KIS zajął też w interpretacji indywidualnej z 27 sierpnia 2021 r., znak: 0111-KDIB2-3.4014.229.2021.3.BB.
Nieodpłatne przekazanie nieruchomości spółki jawnej na cele osobiste wspólników a podatek od spadków i darowizn
Ze względu na nieodpłatny charakter wycofania nieruchomości ze spółki i przekazania jej na cele osobiste wspólników powstaje pytanie, czy taka czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Do kwestii tej Dyrektor KIS odniósł się np. w interpretacji indywidualnej z 6 listopada 2020 r., znak: 0111-KDIB2-3.4015.130.2020.2.ASZ.
(…) czynność wycofania nieruchomości ze spółki i jej przekazanie na cele prywatne nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W opisanym stanie faktycznym, wolą wspólników spółki nie jest zawarcie umowy darowizny. Żaden ze wspólników nie otrzymuje przysporzenia majątkowego, kosztem innego wspólnika. Wspólnicy utrzymują swój stan posiadania, co oznacza, że nieodpłatne przekazanie przez Spółkę nieruchomości, na cele osobiste wspólników, w sytuacji, gdy zachowane zostaną proporcje udziałów, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W związku z powyższym czynność ta nie powoduje obowiązku zapłaty tego podatku.
Podobne stanowisko Dyrektor KIS zajął w interpretacji indywidualnej z 27 maja 2022 r., znak: 0111-KDIB2-3.4015.48.2022.1.ASZ.
Skoro więc czynność nieodpłatnego przeniesienia przez Spółkę udziału we własności nieruchomości na rzecz Wspólników będzie umową nienazwaną, przenoszącą własność w następstwie wykonania uchwały wspólników o wycofaniu nieruchomości ze Spółki i nie przyjmie formy umowy darowizny ani umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności, w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, to wskazane na podstawie tej czynności nabycie nie podlega ustawie o podatku od spadków i darowizn.
Na marginesie warto zauważyć, że tę ostatnią interpretację wydano na wniosek notariusza, który miał sporządzić wspomnianą umowę. Złożenie wniosku o interpretację podatkową przez notariusza nie powinno dziwić, ponieważ notariusz jest płatnikiem podatku od spadków i darowizn. Jako płatnik tego podatku notariusz odpowiada za jego pobranie od stron umowy i wpłacenie do urzędu skarbowego. Podobnie jest zresztą też w przypadku podatku od czynności cywilnoprawnych.
Czy wycofanie nieruchomości ze spółki jawnej podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?
W zależności od okoliczności wycofanie nieruchomości ze spółki jawnej może podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. Ewentualnie może wiązać się z koniecznością dokonania korekty naliczonego podatku VAT. Aby stwierdzić, jakie skutki na gruncie VAT będzie miało nieodpłatne przekazanie nieruchomości na rzecz wspólników, trzeba dokładnie przeanalizować konkretny przypadek. Istotne są w szczególności takie okoliczności, jak to czy spółce przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy nabyciu nieruchomości lub przy dokonywaniu nakładów budowlanych na nieruchomość. Trzeba też zweryfikować, czy w grę wchodzi możliwość skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego od podatku VAT.
Jeżeli potrzebują Państwo doradztwa podatkowego lub prawnego w związku z planowanym wycofaniem nieruchomości ze spółki, zapraszamy do kontaktu z nami.
✉ mz@szymalazaremba.pl
- Pozew o rozwiązanie spółki z o.o. - 19/04/2024
- Mediacja jako sposób rozwiązania konfliktu wspólników - 12/04/2024
- Uprawnienia kontrolne komandytariusza w spółce komandytowej - 18/03/2024