Spółki komandytowe w 2021 roku zostaną objęte CIT. To skutek listopadowej nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Opodatkowanie spółek komandytowych CIT oznacza radykalną zmianę dotychczasowego modelu opodatkowania tych spółek. Obowiązujące do tej pory jednokrotne opodatkowanie na poziomie wspólników zostanie bowiem zastąpione opodatkowaniem dwustopniowym – najpierw na poziomie spółki komandytowej, a następie na etapie dystrybucji zysków do wspólników. Jak dokładnie będzie wyglądało opodatkowanie spółek komandytowych w 2021 roku? Jaki podatek zapłacą komplementariusz i komandytariusz? Czy są jakieś rozwiązania, które pozwolą uniknąć podwójnego opodatkowania? To najczęstsze pytania zadawane dziś przez wspólników spółek komandytowych.
Opodatkowanie spółek komandytowych CIT w 2021 roku
Do tej pory spółki komandytowe (sp.k.) były transparentne na gruncie podatku dochodowego (czyli sama spółka nie płaciła podatku CIT), zaś opodatkowaniu (PIT lub CIT) podlegali jedynie wspólnicy tych spółek – komandytariusze i komplementariusze. Zmiany wprowadzone nowelą ustawy o CIT polegają na odejściu od tego modelu i wprowadzeniu podwójnego opodatkowania, czyli takiego, jakie obowiązuje obecnie w spółce z o.o., spółce akcyjnej i spółce komandytowo-akcyjnej. Oznacza to, że najpierw podatek dochodowy od osób prawnych będzie płacić spółka komandytowa, a następie opodatkowaniu (19% zryczałtowanym podatkiem PIT lub CIT) będą podlegać jej wspólnicy z tytułu udziału w zyskach spółki.
Co ważne, podatkiem CIT objęte zostaną wszystkie spółki komandytowe, które mają siedzibę lub zarząd na terenie Polski. Przepisy nie przewidują żadnych odstępstw od tej reguły. Podstawowa stawka podatku dla spółek komandytowych będzie wynosić 19%. Jeśli jednak roczne przychody spółki komandytowej nie będą przekraczać równowartości 2 mln euro, to spółka – co do zasady – będzie mogła zastosować preferencyjną stawkę 9%.
Spółki komandytowe nie będą natomiast mogły skorzystać z dobrodziejstwa tzw. estońskiego CIT (ryczałt od dochodów spółek kapitałowych). To preferencyjne opodatkowanie zacznie obowiązywać od 2021 roku, ale jest ono adresowane tylko do spółek kapitałowych (czyli spółek z o.o. i spółek akcyjnych). Choć spółki komandytowe będą miały status podatnika CIT, to jednak nie staną się przez to spółkami kapitałowymi.
Neutralność zmian dla komplementariusza
Skutki objęcia spółek komandytowych CIT będą mniej dotkliwe dla komplementariuszy niż dla komandytariuszy. Znowelizowane przepisy przyznają bowiem komplementariuszowi uprawnienie do pomniejszenia jego zobowiązania podatkowego o podatek zapłacony przez spółkę w takiej proporcji, w jakiej uczestniczy on w zyskach spółki. Co do zasady, wypłata przez spółkę komandytową zysku na rzecz komplementariusza nie powinna zatem wiązać się z jego ponownym opodatkowaniem (o ile spółka podlegać będzie opodatkowaniu stawką 19%). Warunkiem będzie jednak to, aby zysk został wypłacony komplementariuszowi w ciągu 5 lat.
Jak będzie opodatkowany komandytariusz?
W gorszej sytuacji znajdą się natomiast komandytariusze. W ich przypadku znowelizowane przepisy przewidują zwolnienie od podatku jedynie kwoty stanowiącej 50% przychodów uzyskanych z tytułu udziału w zyskach spółki, przy czym nie może to być więcej niż 60 tys. zł w roku podatkowym. Pozostała kwota będzie zaś podlegać opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem PIT lub CIT.
Co więcej, wspomniane wyżej zwolnienie nie zawsze znajdzie zastosowanie. Nie obejmie ono np. komandytariusza, który posiada – bezpośrednio lub pośrednio – co najmniej 5% udziałów w spółce z o.o. będącej komplementariuszem w tej samej spółce komandytowej.
Od kiedy spółki komandytowe będą płacić CIT?
Co do zasady, spółki komandytowe zostaną objęte CIT już od 1 stycznia 2021 roku. Ustawodawca dopuścił jednak możliwość odroczenia przez spółkę komandytową stosowania nowych przepisów i uzyskania statusu podatnika CIT do 1 maja 2021 roku.
Z dniem poprzedzającym dzień uzyskania przez spółkę komandytową statusu podatnika podatku dochodowego od osób prawnych, spółka powinna zamknąć księgi rachunkowe. Jeśli jednak ostatni dzień roku obrotowego spółki przypada w okresie między 1 grudnia 2020 roku a 31 marca 2021 roku, spółka może nie zamykać ksiąg rachunkowych i kontynuować rok obrotowy do dnia 30 kwietnia 2021 roku.
Alternatywa dla spółki komandytowej
Dotychczasowa atrakcyjność spółek komandytowych wynikała po pierwsze z jednokrotnego opodatkowania (tylko na poziomie wspólników, przy transparentności podatkowej samej spółki), po drugie zaś z możliwości ograniczenia odpowiedzialności (ryzyka biznesowego) komandytariuszy.
W obliczu zmian wprowadzonych w modelu opodatkowania spółek komandytowych pierwsza z wymienionych zalet właśnie przestaje być aktualna. Nic dziwnego zatem, że obecnie wielu przedsiębiorców poszukuje sposobów reorganizacji swojego biznesu, które pozwoliłyby im zminimalizować skutki tych zmian. Wspólnicy spółek komandytowych zastanawiają się zwłaszcza nad tym, czy są jakieś rozwiązania, które pozwolą uniknąć podwójnego opodatkowania.
Na pojawiające się często pytanie o to, w jaką spółkę najlepiej przekształcić spółkę komandytową, trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Zależy to bowiem od wielu czynników, w szczególności specyfiki danego biznesu, jego skali i ryzykowności. Nie ma rozwiązania, które byłoby dobre dla wszystkich.
Niemniej poszukując nowej, optymalnej formy prowadzenia działalności, można rozważyć którąś z przedstawionych niżej opcji (z zastrzeżeniem, że są to tylko przykładowe możliwości, a wybór optymalnego rozwiązania wymaga w każdym przypadku dokładnej analizy i rozpoznania potrzeb wspólników).
Przekształcenie w spółkę jawną
Dzięki przekształceniu spółki komandytowej w spółkę jawną wspólnicy mogą mieć szansę na zachowanie jednokrotnego opodatkowania. Wspomnieć trzeba, że nowelizacja ustawy o CIT przewiduje podwójne opodatkowanie niektórych spółek jawnych. Zasadą w przypadku spółek jawnych pozostanie jednak jednokrotne opodatkowanie. Podwójnie opodatkowane będą tylko te spółki jawne, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, i jednocześnie które nie złożą przed rozpoczęciem roku obrotowego przewidzianej w przepisach informacji o podatnikach podatku PIT i CIT, posiadających bezpośrednio lub pośrednio prawa do udziału w zysku spółki.
Spółka jawna jest najprostszą ze spółek handlowych. Jej zaletą jest stosunkowo niewielki stopień sformalizowania (mniejszy niż np. w przypadku spółki z o.o.) i – co się z tym wiąże – niższe koszty funkcjonowania. W szczególności jeśli wspólnikami spółki jawnej są wyłącznie osoby fizyczne, a przychód netto za poprzedni rok obrotowy był niższy niż równowartość w złotych kwoty 2 milionów euro, nie ma konieczności prowadzenia pełnej księgowości (ksiąg rachunkowych). Wystarczy tzw. uproszczona księgowość, czyli prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Warto jednak mieć świadomość, że zmiana formy prawnej na spółkę jawną wiązać się będzie z modyfikacją zasad odpowiedzialności wspólników. W spółce jawnej wszyscy wspólnicy odpowiadają bowiem za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Zasady odpowiedzialności dla wszystkich wspólników są tu więc takie same, jak w przypadku komplementariusza w spółce komandytowej.
O tym, jak przekształcić spółkę komandytową w jawną pisaliśmy już wcześniej → Przekształcenie spółki komandytowej w spółkę jawną.
Przekształcenie w spółkę partnerską
Analogiczne zalety jak przekształcenie w spółkę jawną, ma zmiana formy ze spółki komandytowej na spółkę partnerską. Podobna jest też sama procedura przekształcenia. Podkreślić jednak trzeba, że rozwiązanie to wchodzi w grę jedynie w przypadku osób wykonujących wolne zawody: adwokatów, aptekarzy, architektów, inżynierów budownictwa, biegłych rewidentów, brokerów ubezpieczeniowych, doradców podatkowych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, księgowych, lekarzy, lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, notariuszy, pielęgniarek, położnych, fizjoterapeutów, radców prawnych, rzeczników patentowych, rzeczoznawców majątkowych i tłumaczy przysięgłych.
Spółkę partnerską od spółki jawnej różni w szczególności:
• możliwość powołania zarządu, dzięki czemu wspólnicy mogą powierzyć prowadzenie spraw spółki i jej reprezentowanie np. tylko niektórym ze swojego grona;
• szczególne zasady odpowiedzialności za zobowiązania spółki (partner nie odpowiada za zobowiązania spółki partnerskiej powstałe w związku z wykonywaniem wolnego zawodu w spółce przez innego partnera ani za zobowiązania spółki wynikające z działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę, które podlegały kierownictwu innego partnera).
Przekształcenie w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością
Jeśli priorytetowe znaczenie dla wspólników ma ograniczenie odpowiedzialności (np. ze względu na specyfikę danego przedsięwzięcia biznesowego i związane z nim ryzyko), warto rozważyć zmianę formy prowadzenia biznesu na spółkę z o.o.
Ogólne informacje na temat procedury przekształcenia spółki komandytowej w spółkę z o.o. zamieściliśmy tu → Przekształcenie spółki komandytowej w spółkę z o.o.
Trzeba jednak pamiętać, że takie przekształcenie nie pozwoli na zachowanie jednokrotnego opodatkowania. Przekształcona spółka z o.o. będzie podatnikiem CIT, a wspólnicy będą płacili podatek od dywidendy.
Gdyby po przekształceniu spółka z o.o. chciała jeszcze w 2021 roku skorzystać z estońskiego CIT, musiałaby zapłacić podatek od dochodu z przekształcenia. Podatkowi temu (w stawce 19%) podlegałby dochód odpowiadający nadwyżce wartości rynkowej składników majątku ponad ich wartość podatkową. Aby uniknąć konieczności płacenia tego podatku, spółka z o.o. musiałaby poczekać z przejściem na nowy system rozliczeń do następnego roku podatkowego po przekształceniu.
Zakończenie działalności spółki komandytowej – likwidacja lub rozwiązanie bez likwidacji
Wreszcie, nie można wykluczyć, że zmiany zasad opodatkowania spółek komandytowych, które nakładają się na obecną sytuację gospodarczą spowodowaną pandemią COVID-19, skłonią wspólników niektórych takich spółek do zamknięcia biznesu.
Proces likwidacji spółki komandytowej jest mniej skomplikowany i nie tak czasochłonny, jak np. likwidacja spółki z o.o. Niemniej w celu wykreślenia spółki komandytowej z KRS trzeba dopełnić kilku formalności związanych z zakończeniem działalności spółki.
Przebieg procedury likwidacji spółki komandytowej opisaliśmy w artykule → Rozwiązanie i likwidacja spółki komandytowej, partnerskiej lub jawnej.
Warto też przypomnieć, że możliwe jest rozwiązanie spółki komandytowej bez likwidacji. Niewątpliwą zaletą takiego rozwiązania jest oszczędność czasu i pieniędzy, ponieważ odpada część formalności, które są wymagane w przypadku standardowej procedury likwidacji. Na taki sposób zakończenia działalności spółki komandytowej muszą jednak, co do zasady, wyrazić zgodę wszyscy wspólnicy.
Powyższe opracowanie nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Sytuacja każdej spółki i jej wspólników wymaga odrębnej, szczegółowej analizy. Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych Szymała Zaremba oferuje doradztwo prawne i podatkowe przy wyborze optymalnej formy prawnej prowadzenia działalności. Zapewniamy także kompleksową pomoc w procesie przekształcenia spółki komandytowej. Zapraszamy do kontaktu z nami.
✉ mz@szymalazaremba.pl
- Pozew o rozwiązanie spółki z o.o. - 19/04/2024
- Mediacja jako sposób rozwiązania konfliktu wspólników - 12/04/2024
- Uprawnienia kontrolne komandytariusza w spółce komandytowej - 18/03/2024