Zastaw skarbowy jest narzędziem umożliwiającym zabezpieczenie zobowiązań podatkowych przez określone ustawą podmioty w ramach procedury uregulowanej w Ordynacji podatkowej. Przyjrzyjmy się bliżej tej instytucji prawnej i odpowiedzmy na pytania: kiedy, kto i w jaki sposób ustanowić może zastaw skarbowy na majątku podatnika?
Komu przysługuje zastaw skarbowy?
Zastaw skarbowy przysługuje Skarbowi Państwa oraz jednostkom samorządu terytorialnego. Skarb Państwa reprezentuje właściwy miejscowo oraz rzeczowo naczelnik urzędu skarbowego. Jednostki samorządu terytorialnego reprezentuje organ wykonawczy. W przypadku gminy będzie to wójt, burmistrz albo prezydent miasta.
Jakie wierzytelności zabezpiecza zastaw skarbowy?
Zastaw skarbowy może zabezpieczać zobowiązanie podatkowe powstałe przez doręczenie decyzji organu podatkowego, ustalające wysokość tego zobowiązania, np. podatek od nieruchomości w przypadku osób fizycznych albo zryczałtowany podatek od dochodów z nieujawnionych źródeł przychodów.
Zastaw skarbowy zabezpieczać może także zaległości podatkowe (podatki, których termin zapłaty już upłynął) oraz odsetki za zwłokę od tych zaległości.
Na jakich rzeczach można ustanowić zastaw skarbowy?
Zastaw skarbowy może być ustanowiony na rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych, jeżeli wartość poszczególnych rzeczy lub praw wynosi w dniu ustanowienia zastawu co najmniej 12.400 zł.
Zastawem skarbowym nie mogą być obciążone rzeczy lub prawa majątkowe niepodlegające egzekucji oraz mogące być przedmiotem hipoteki.
Czyj majątek może być przedmiotem zastawu skarbowego?
Zastaw skarbowy może zostać ustanowiony na wszystkich będących własnością podatnika oraz stanowiących współwłasność łączną podatnika i jego małżonka rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych.
Zastaw skarbowy może być ustanowiony na majątku płatników lub inkasentów, następców prawnych oraz osób trzecich odpowiadających za zaległości podatkowe.
Rejestr Zastawów Skarbowych (rejestr zastawów)
Zastaw skarbowy powstać może wyłącznie po wpisaniu go do Rejestru Zastawów Skarbowych (zwanego dalej rejestrem zastawów). Rejestr zastawów prowadzi Szef Krajowej Administracji Skarbowej w formie teleinformatycznej.
Wpis zastawu skarbowego do rejestru zastawów
Podstawą wniosku o wpis zastawu skarbowego do rejestru zastawów jest doręczona decyzja:
1) ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego;
2) określająca wysokość zobowiązania podatkowego;
3) określająca wysokość odsetek za zwłokę;
4) o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta;
5) o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej;
6) o odpowiedzialności spadkobiercy;
7) określająca wysokość zwrotu podatku.
W przypadku zobowiązań podatkowych powstających w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej podstawę wniosku o wpis zastawu skarbowego stanowi również deklaracja podatkowa, jeżeli wykazane w niej zobowiązanie podatkowe nie zostało przez podatnika wykonane. Przykładem może być podatek od towarów i usług (VAT) albo podatek dochodowy od osób prawnych (CIT).
Wpis zastawu skarbowego nie może być dokonany wcześniej niż po upływie 14 dni od upływu terminu płatności zobowiązania podatkowego.
Moment powstania zastawu skarbowego
Zastaw skarbowy powstaje z dniem wpisu do rejestru zastawów. O dokonaniu wpisu zastawu skarbowego organ prowadzący rejestr zastawów zawiadamia podatnika, płatnika lub inkasenta, następcę prawnego lub osobę trzecią odpowiadającą za zobowiązanie podatkowe lub zaległość podatkową oraz organ, na wniosek którego dokonano wpisu.
Skuteczność zastawu skarbowego wobec nabywcy rzeczy obciążonej zastawem skarbowym
Zastaw skarbowy jest skuteczny wobec każdorazowego właściciela przedmiotu zastawu i ma pierwszeństwo przed jego wierzycielami osobistymi. Oznacza to, że będzie on obciążał daną rzecz niezależnie od tego, kto będzie jej właścicielem i ile razy rzecz obciążona została sprzedana albo darowana.
W jakim trybie następuje zaspokojenie wierzyciela z przedmiotu na którym ustanowiono zastaw skarbowy?
Zaspokojenie z przedmiotu zastawu skarbowego następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, chyba że z ruchomości lub zbywalnego prawa majątkowego jest prowadzona egzekucja przez sądowy organ egzekucyjny.
Decyzja w sprawie wykreślenia zastawu z rejestru
Organ, na wniosek którego ustanowiono zastaw skarbowy, może wydać decyzję w sprawie wykreślenia zastawu skarbowego z rejestru zastawów, na wniosek:
1) osoby powołującej się na swoje prawo własności ruchomości lub zbywalne prawo majątkowe, jeżeli ruchomość lub zbywalne prawo majątkowe obciążone zastawem skarbowym w dniu jego powstania nie stanowiły własności podatnika, płatnika, inkasenta, następcy prawnego lub osoby trzeciej odpowiadającej za zobowiązanie podatkowe lub zaległości podatkowe;
2) podatnika, płatnika, inkasenta, następcy prawnego lub osoby trzeciej odpowiadającej za zobowiązanie podatkowe lub zaległości podatkowe, której w dniu powstania zastawu skarbowego nie przysługiwało prawo własności obciążonej zastawem skarbowym ruchomości lub zbywalne prawo majątkowe.
Dostęp do rejestru zastawów w internecie
Rejestr zastawów jest dostępny w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego Szefa Krajowej Administracji Skarbowej – link do rejestru zastawów.
✉ msz@szymalazaremba.pl
- Ewidencja IP Box - 12/04/2023
- Opłata od skargi kasacyjnej do NSA - 27/03/2023
- Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania podatkowe spółki z o.o. - 14/02/2023